28 November 2010

Bản văn : CÔ BÉ ĐÔNG CUÔNG



VĂN CÔ BÉ ĐÔNG CUÔNG
------------------------------------------------
 http://hatvan.tk 

Nương xanh ngắt núi đồi hùng vĩ
Đền Đông Cuông tú khí chung linh
Sông Thao thác đổ trướng hình
Đông Cuông cổ tích hữu tình danh lam
Tiên Cô Bé trên ngàn lừng lẫy
Đất Đông Cuông đã dậy thần oai
Trăng in mặt nước ghềnh ngai
Chênh vênh núi đá suối đồi bao la
Tiên Cô Bé vào ra hầu cận
Việc trong ngoài cần mẫn sớm trưa
Mẫu ban coi sóc các toà
Nhờ tay Cô Bé thông già thêm xanh
Giữa giờ tý hiện hình bẻ lái
Vượt lên ghềnh thác cái thác con
Thác Chèm bắt nhịp hò khoan
Phố Lu Trái Hút lại sang Bảo Hà
Nón tu lờ lẵng hoa đủng đỉnh
Đàn ngũ âm tang tính tình tang
Đêm thanh mắc võng giữa ngàn
Bạn tiên hội họp khúc đàn giao ca
Vòng bạch ngọc tay ngà uốn khúc
Quạt thanh phong áo lục xinh ghê
Đầy ngàn hoa quả xum xuê
Mão đầu hái quả tiến về Đông Cuông
Ơn Cô Bé bản mường thịnh thái
Đền Đông Cuông đức đại tối linh
Nhấp nhô cá lượn trước ghềnh
Giếng trong lầu mát xinh xinh khác thường
Vượn ru con trên ngàn rầu rĩ
Suối gảy đàn văng vẳng êm tai
Quy thần phục trước ghềnh ngai
Lũ chim bạch hạc bày đôi đèn lồng
Giục canh tác gà rừng báo thức
Gọi hè về rạo rực tiếng ve
Mưa ngâu đóm lửa lập loè
Tiếng kêu gõ mõ tiến về cô thôn
Thuyền xuôi ngược giương buồm bẻ lái
Đội ngư phường sớm tối buông câu
Trải bao nắng nỏ mưa dầu
Hoa đào đua nở về chầu chúa tiên
Lệnh tiên nữ ban truyền các tướng
Cưỡi trên mình bạch tượng ra quân
Lệnh truyền các chúng sơn thần
Sơn trang tám tướng hộ dân trừ tà
Nghe hiệu lệnh kèn loa rạo rực
Nữ yêu tinh khiếp phục thần oai
Ơn trên giáng phúc trừ tai
Dân nhờ phúc ấy núi đồi nở hoa.

Bản văn : ÔNG HOÀNG MƯỜI




BẢN VĂN : ÔNG HOÀNG MƯỜI 

--------------------------------------------------------------

BÀI : Soạn giả Phúc Yên
Cành hồng thấp thoáng trăng thanh ,
Nghệ an có đức thánh minh ra đời .
Gươm thiêng chống chỉ đất trời
Đánh Đông , dẹp Bắc việc ngoài binh nhung .

Thanh xuân một đấng anh hùng .
Tài danh nổi tiếng khắp vùng Trời Nam .
Hai vai nặng gánh cương thường ,
Sông Lam sóng cả , buồm dương một chèo .

Dựng nền đức Thuấn nhân Nghiêu ,
Sóng yên bể lặng sớm chiều thảnh thơi .
Khi Bích động lúc Bồng lai ,
Non nhân , nước trí mọi nơi ra vào
.
Cỏ hoa hớn hở đón chào .
Nhớ xưa Lưu Nguyễn lạc vào Thiên thai .
Trời Nam có đức Hoàng Mười ,
Phong tư nhất mực tuyệt vời không hai .

Nền chí dũng , bậc thiên tài ,
Văn thao - Võ lược tư Trời thông minh .
Tiêu dao di dưỡng tang tình .
Thơ Tiên một túi - Phật Kinh trăm tờ .

Khi Phong nguyệt , lúc bi từ .
Khi xem hoa nở , khi chờ trăng trong .
Khi Thiếu lĩnh , lúc non Bồng ,
Cành cây mắc võng , lòng sông ngự thuyền .

Người Thành thị , khách Lâm tuyền ,
Nam thanh nữ tú mình quyền bóng sang .
Phong quang đẹp ý Đức Hoàng .
Khác nào Thu cúc - Xuân lan tới tuần .

Xiết bao bể ái , nguồn ân .
Ban Tài , tiếp Lộc , thi nhân , thi từ .
Cát đằng thuận gió xuân đưa ( cát đằng là 1 loài hoa-)
Xui lòng quân tử đề thơ hảo cầu

Năm ba Tiên nữ theo hầu ,
Trăm hoa cài tóc , nhiễu Tàu vắt vai .
Phong hoa tuyết Nguyệt đượm mùi ,
Dâng câu thiên bảo chúc lời thăng long
.
Trần duyên chưa trút được lòng ,
Đường mây sớm trở xe hồng thượng Thiên .

Hò Nghệ An:
Hò ơ
Nước sông Lam rằng trong rằng đục
Núi hồng lĩnh thì mỗi đỉnh mỗi cao
Trăng thanh ngoạn cảnh vườn đào
Vầng trăng vằng vặc ba sao giữa trời


Đất lề quê thói nghệ An
Miếng chầu cau đậu dâng quan Hoàng Mười

Sông Lam Hồng Lĩnh đẹp như tranh
Tạo hoá xưa kia đã lập thành
Muôn thuở núi sông bền vững mãi
Đất Nam Đàn Nghệ -Tĩnh vẫn còn danh.

Đất Nghệ An có anh hùng hào kiệt
Tiếng Ông Mười lẫm liệt ngàn xưa
Vung gươm lên ngựa đề cờ
Gươm thiêng ra sức ngựa hồng lên yên

Nghe thường hội nghị quần Tiên ,
Nghe tin người đến thiên duyên chạnh lòng .

Vân tiên mượn cánh chim hồng ,
Xin người soi tỏ tấc lòng cho chăng ?
Cầu Ô đem bắc sông Ngân ,
Ngồi trong cung Quảng đêm Xuân mơ màng
.
Bóng trăng soi tỏ canh trường .
Đã cam tấc dạ tuyết sương cùng người .
Thủy tiên dìu dặt đón mời ,
Bấy lâu khao khát đầy vơi chạnh lòng .

Vượt bể đào tới ngàn xanh .
Đường Tiên cảnh cũ nặng tình nước non .
Trúc xinh cô Quế cũng giòn .
Phù dung yểu điệu - Mẫu đơn não nùng .

Ngày ngày lên núi ngóng trông .
Đỏ hai khóe hạnh chờ mong Đức Hoàng .
Nhớ xưa hẹn ngọc , thề vàng .
Mừng nay tỏ mặt Đức Hoàng tới nơi

Lên núi rồi lại xuống đồi ,
Dưới trăng luống những đứng ngồi ngẩn ngơ .
Vào rừng hái lá đề thơ ,
Cậy đôi cánh Nhạn tin đưa tới người .

Cõi Trần mở tiệc mừng vui .
Đông về nhớ Đức Hoàng Mười giáng sinh .
Rượu đào kính chúc Thánh minh .
Phong hoa , tuyết nguyệt phẩm bình mấy chương .

Ngẫm câu Thế sự vô thường
Tấc son mượn nước cành dương tưới nhuần
Vắng người vắng cả mùa Xuân .
Nhớ người vì Nước , vì Dân , vì Đời .

Thế gian nhớ miệng Hoàng cười
Nhớ khăn Hoàng chít , nhớ lời Hoàng ban .
Khi phố Cát , lúc đồi Ngang ,
Nón kinh vó ngựa , dăm ngàn tiêu dao .

Đường đường cung kiếm anh hào ,
Túi thơ , bầu rượu sớm chiều sênh sang .
Hèo hoa chảy hội Tiên hương
Chấm đồng nhận lính khắp miền Đông Tây .

Khi nương gió , lúc cưỡi mây .
Khi rung khánh ngọc , khi lay chuông vàng .
Hoàng về gối xếp ai mang ,
Hèo hoa ai vác ngựa vàng ai trông .

Lệnh truyền cô Quế , cô Hồng ,
Hèo hoa , gối xếp , đèn lồng tay mang .
Cô Lan , cô Huệ xếp hàng ,
Gióng yên , dắt ngựa lên đàng vân du .

Thuyền Rồng thấp thoáng chèo đưa ,
Tinh kỳ nhã nhạc Hoàng về Nghệ an

Đăng ký tham gia OFFLINE 3 tại HÀ NỘI ( 02.01.2011 )



Để cho buổi offline 3 " Những bạn yêu thích Hát Văn " thành công . Mantico's BLOG trân trọng thông báo tới tất cả các thành viên 
Dự kiến cho buổi OFFLINE 3 vào tháng  11 ( ÂM LỊCH ) 
Để tiện liên lạc và thông báo địa điểm lịch cụ thể của buổi offline 3 >Các bạn vui lòng để lại thông tin ( Số điện thoại / Email ) để Mantico's BLOG tiện liên lạc với các bạn

PM : 
- Những bạn có năng khiếu về các nhạc cụ dân tộc ( đàn nguyệt , đàn tam thập lục , trống , phách , ....... ) xin vui lòng tham gia cùng mantico's blog trong lần OFFLINE 3 này nhé .

- Các bạn đăng ký tham gia các giá Chầu vui lòng PM ở phần dưới comment để mantico tiện liên lạc và có sự sắp xếp từ trước 
---------------------------------------------
- 1:  Giá hàng Quan lớn ( 1 giá )
- 2 : Giá hàng Chầu ( Chầu lục , Chầu bé  )
- 3 : Giá ông Hoàng ( 1 giá ) 
- 4 : Giá cô ( Cô đôi thượng ngàn , cô chín , cô bơ , cô bé Đông cuông )
-5: Hàng Cậu ( 1 giá ) 
-------------------------------------------------------------------------------
Hoặc các bạn liên lạc với Mantico's BLOG theo :
Bài viết : http://hatvanvn.blogspot.com/2010/11/ang-ky-tham-gia-offline-3-sap-toi.html
Mail : giothang4@yahoo.com
Phones : 0926919990
BLOG : http://hatvan.tk ( hoặc: http://hatvanvn.blogspot.com/ )
------------------------------------------------------------------------------


CHƯƠNG TRÌNH " GIAO LƯU HÁT VĂN " XUÂN 2011
mantico's BLOG thông báo
Date : 02.01.2010


- Tạo sự gắn kết giữa những thành viên , thông qua đó học hỏi tìm hiểu và chia sẻ về Hát văn cũng như " Văn hóa dân gian " nói chung 


( Buổi sáng BLOG có tổ chức lên Phủ tây Hồ thắp hương xin lộc , Lúc 7h sáng các bạn thành viên có điều kiện đến sớm vui lòng hẹn gặp nhau ở cổng phủ Tây hồ , sau khi lễ ở phủ xong thì về 88 Thanh nhàn để chuẩn bị OFFline vào lúc 9h sáng  )

Thời gian : ( Ngày Chủ Nhật 02/01/2011 )
-  9h sáng : Tiếp đón các thành viên 
Mở đầu Cung văn BLOG trình bày hát văn : Quan Lớn Đệ Nhị ( Thánh 11 âm lịch tháng tiệc Quan lớn đệ nhị thượng Ngàn )
Phần 1 :Giao lưu và làm quen  
 -    : Giới thiệu làm quen giữa các thành viên
- Mantico's blog lên nói qua BLOG cảm ơn tới các thành viên tham gia buổi OFFLINE lần 3, hướng tiếp theo của blog trong năm 2011 

Phần 2 : Tìm hiểu về nghệ thuật Hát văn  
- MC giới thiệu về  Hát văn trong tín ngưỡng thờ Tứ phủ ,  nói qua về sự khác nhau giữa Văn ThờVăn Hầu
- Trình bày trích đoạn Văn thờ ( Văn công đồng ) / ( Cung văn BLOG )
- Giới thiệu về cung văn BLOG từng tham gia buổi OFFLINE 1 và lần 2 ( Quang huy ( đàn nguyệt ) / Huy ( đàn nguyệt ) / Lưu công Anh Quân ( bộ gõ , đàn tam thập lục ) / chị Vân ( đàn nhị , bộ gõ )

- Một bạn sẽ giới thiệu về Tín ngưỡng hầu thánh (  sự tích các ngài ) các bản văn Chầu
- Tiết mục biểu diễn : Chầu Lục cung 
- Trước một số tiết mục được chuẩn bị tham gia biểu diễn có nói chi tiết tới Tích của các Thánh 
- Phần biểu diễn của một số giá đồng :   Chầu bé / Cô chín/ 

Phần 3 : Tham gia học Hát văn cùng BLOG 
- Huy và Duy sẽ nói qua về những nhạc cụ dùng trong hát văn ( trống , đàn nguyệt ) . 
Tất cả các thành viên muốn tham gia một đoạn hát văn hoặc 1 bài , cung văn sẽ giúp các bạn về cách hát tiết tấu , Cung văn hướng dẫn các bạn sử dụng một số nhạc cụ . 

Phần 4 : BLOG và những người bạn
- Blog lên nói lời cảm ơn tới các thành viên tham gia 
- Tặng những món quà nhỏ dành cho những thành viên đóng góp tích cực với BLOG . 
- Tất cả các thành viên tham gia OFFLINE 3 ở lại tham gia chung vui cùng BLOG ( uống chén rượu nhạt cái này blog đang lên kế hoạch sẽ thông báo cụ thể ) hii   






Địa Điểm : Quán Thiên Sơn Trà ( Số 88 phố Thanh Nhàn - Hai Bà trưng - Hà Nội )


Chi phí : 100k ( 1K =1.000 VND ) / 1 người ( Các bạn sinh viên vui lòng nhận lại 50% 
nhớ PM cho BTC nhé )
( Chi phí này dùng để thanh toán tiền địa điểm tổ chức , tiền trà , bữa ăn trưa và nhưng chi phí nhỏ khác ) 



---------------------------------------------------------------------------
Vui lòng đăng ký ở dưới bài viết ( comment ) 
Với Nội dụng : 
- Tên :.......................................
- Số điện thoại : ............................
---------------------------------------------------------------------------
Hoặc liên lạc tới MANTICO BLOG :
- Điện thoại :  0926919990
- Email : giothang4@yahoo.com


---------------------------------------------------------------------------
TRÂN TRỌNG KÍNH MỜI 

27 November 2010

BLOG cùng COFFE nào ! ( buổi gặp trước offline 2 )


OFFLINE NHÁP CHO  buổi OFFline 2 
Tham gia : ADMIN ( mantico's blog )
Chị vân ( Nhị ) . Quang DUY ( Đàn Nguyệt ) , anh Tuân ( Quảng Cáo )
Địa Điểm : Quán Thiên Sơn trà  ( Thanh Nhàn ) 
Date : 01.10.2010

 Quang Duy ( nam định ) - Đàn nguyệt / anh Tuân ( sau )



Chị Vân ( Đàn Nhị ) - mantico ( BLOG )

Cô Đôi Thượng Ngàn - Hát văn ( traditional music )

CHÚA THÁC BỜ ( hát văn / Bản tích )


Bà Chúa Thác Bờ. Bà vốn là người Mường, sinh quán ở đất Hòa Bình dưới thời nhà Lê (có người nói là thời Trần). Chúa Thác Bờ tên thật là Đinh Thị Vân, con gái một gia đình tộc trưởng người Mường ở Kim Bôi, Hòa Bình. Chúa xưa vốn là tiên nữ, giáng sinh vào nhà họ Đinh, sau này, đất nước gặp cơn loạn lạc, bà đã tập hợp dân Mường liên kết với các dân tộc khác ở vùng đất Hòa Bình, đứng lên đánh đuổi quân xâm lược. Sau khi đã đánh đuổi được bọn ngoại xâm, bà được triều đình giao cho cai quản vùng đất Mường ở Hòa Bình. Tại đây bà giúp dân ổn định cuộc sống, dạy nhân dân lên rẫy làm nương, xuống sông Đà thả lưới đánh bắt cá (tương truyền Chúa Thác còn là người giúp dân trị thủy, chế ngự con sông Đà cuồn cuộn sóng hung dữ). Khi thanh nhàn, chúa lại một mình trên chiếc thuyền độc mộc, chèo từ Bến Ngọc, Sông Đà đi du ngoạn khắp các thắng cảnh. 

Chúa Thác Bờ rất hay ngự về đồng, thông thường Chúa Thác thường hay ngự về sau Chầu Đệ Tam (vậy nên có người lại gọi là Chầu Thác Bờ nhưng đôi khi có người lại hầu Chúa Thác sau Chúa Mường Đệ Tam Lâm Thao hoặc hầu chúa sau Chầu Bé Thượng), nhưng Chúa Thác Bờ thường hay ngự về hơn Chầu Đệ Tam và có khi người ta không thỉnh Chầu Đệ Tam mà thỉnh luôn chúa về chứng tòa Sơn Trang màu trắng rồi thả cá phóng sinh trong đại lễ khai đàn mở phủ. Chúa ngự về đồng thường mặc áo trắng, quầy đen, đai xanh, bên hông có xà tích bạc, chúa về khai cuông rồi một tay cầm chèo, một tay cầm mồi, bẻ lái dạo chơi trên sông Đà. Đền Chúa Thác Bờ là địa danh thắng cảnh hàng năm được rất đông du khách đến chiêm bái, được lập ở thị xã Hòa Bình, ngay trên hòn đảo giữa dòng sông Đà, ngoài ra còn có một nơi còn lưu lại thánh tích rõ ràng nhất của Chúa Thác Bờ là Động Tiên_nằm sừng sững giữa dòng sông Đà cuộn sóng. Từ các địa danh này đi tới nhà máy thủy điện Hòa Bình rất gần và đều phải đi bằng ca nô mới tới được. Ngày tiệc cúa Chúa Thác Bờ là ngày 1/4 âm lịch (có người nói là 12/4 âm lịch).





Khi chúa về ngự văn thường hát rằng: 
“Ai lên tới Thung Nai, Đà Bắc 
Dọc sông Đà, bến Ngọc long lanh 
Thăm đền Chúa Thác Hòa Bình 
Chợ Bờ, hang Miếng thác ghềnh cheo leo 


Hát văn : Bà chúa Thác bờ 
Trình bày : Văn Chương

 Vầng nhật nguyệt đêm ngày soi tỏ
Cảnh Thác Bờ rực rỡ càn khôn
Lô xô đá mọc đầu nguồn
Khen ai khéo tạc thác luồng chơi vơi
Cảnh Thác Bờ là nơi thánh tích
Lập đền thờ thanh lịch xiết bao
Sông Đà nước chảy rì rào
Sau đền đá mọc thấp cao mấy tầng
Cảnh thanh tân thiều quang soi tỏ
Chúa Thác Bờ tiên nữ giáng sinh
Họ Mường áo trắng đai xanh
Lưng đeo xà tích bên mình dao quai
Đôi mắt phượng hoa cài trâm giắt
Vầng trán xinh vẻ mặt càng tươi
Môi son nở đoá hoa cười
Thanh tân lịch sự nét ngời thu ba
Tóc rườm rà rẽ đôi cánh phượng
Nét cong cong uốn lượn đường tơ
Xing xinh để liễu thẫn thờ
Người xinh thời cảnh Thác Bờ thêm tươi
Thú hữu tình rong chơi các ngả
Bước ngao du khắp cả non cao
Mường Bi,Mường Nậm,phố Sào
Chồng Mâm,Yên Lịch lại vào Kim Bôi
Chiếc thuyền rồng chèo chơi bến ngọc
Dọc sông Đà dạo khắp suối khe
Hang Miếng,Suối Rút chèo về
Ngược xuôi xuôi ngược thuyền về động tiên
Khắp mọi miền kêu cầu vọng bái
Ai lỗi lầm chúa đoái lòng thương
Dù ai căn số dở dương
Lòng thành thắp một tuần hương kêu cầu
Đã nhất tâm tất cầu kêu ứng
Độ cho người phúc đẳng hà sa
Ai mà vận hạn khó qua
Đến kêu Chúa Thác chúa bà cứu cho
Chúa cứu cho người tai qua nạn khỏi
Chúa cứu người khỏi cõi trầm luân
Nước tiên tẩy sạch bụi trần
Thanh tao rồi lại mười phần thanh cao
Chữ cương thường treo cao trên giá ngọc
Chứ tam tòng tứ đức khuyên ghi
Đệ tử khấn vái tâu quỳ
Thác Bờ công chúa độ trì chứng minh
Thác Bờ nổi tiếng anh linh

---------------------------------------------------------------------
Bài viết :  Cảnh thác bờ


Nằm cách Hà Nội hơn 100km, xã Thung Nai, một xã trong lòng hồ sông Đà, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình từ lâu đã được coi là điểm đến ưa thích của nhiều bạn trẻ.
thung-nai-12
Thung Nai được ví là Hạ Long trên cạn
Cuối tuần, sau buổi làm việc sáng thứ 7, vài người bạn rủ nhau đến với Hạ Long trên cạn nghỉ ngơi. Từ Hà Nội đến với thành phố Hòa Bình không khó khăn chút nào vì đường quốc lộ 6 đã được làm đẹp đẽ, dễ dàng. Sau gần hai tiếng đồng hồ chạy trên đường, ghé thăm đập thuỷ điện sông Đà nằm, chạy tiếp khoảng 5km thì rời đường lớn rẽ vào một con lộ nhỏ. Đường vào Thung Nai đi lối cảng Bình thanh, bám dọc theo sông Đà rộng lớn, uốn lượn lên xuống với hơn 10km ta dọc theo núi cho đến trung tâm xã là hết đường xe, tại đây có một bến thuyền khá to.
Chiều. Từ trên cao nhìn xuống, sông Đà bị ngăn dòng làm thuỷ điện, nước dâng lên ngập các thung lũng, những đỉnh núi cao trước đây biến thành những hòn đảo nhỏ, nhấp nhô trên mặt hồ xanh ngắt. Trong khung cảnh hoàng hôn đang dần buông xa xa, cả lòng hồ biến thành một màu tím huyền ảo. Những tia nắng cuối ngày phản chiếu ánh chói lọi xuống lòng hồ như một tấm gương phẳng lặng. vài ba chiếc thuyền rẽ sóng khiến khung cảnh càng trở nên lãng mạn và êm đềm. Bến Thung Nai nhỏ hơn bến Bình Thanh.
thung-nai-21
Khung cảnh nên thơ của Thung Nai
thung-nai-31
Hoàng hôn buông trên bến vắng
Sương đêm khe khẽ hạ bức màn mỏng trên khắp bến nước, con đò và đâu đó đã thoáng thấy ánh trăng mỏng manh rặng núi xa xăm. Con thuyền nhỏ rẽ sóng đưa ta đến với xã Thung Nai nhỏ nhắn nằm bên sông Đà thơ mộng. Trên đảo rải rác bên sườn núi vài ba ngôi nhà của người Mường nằm khuất sau những rặng xanh. Ngôi nhà nghỉ mang tên Cối xay gió nằm trên đồi. Trong những ngày thấp nước, để lên đến chân Cối Xay Gió, phải leo qua hàng trăm bậc thang mới lên đến nơi.
Đêm. Ánh trăng bàng bạc chiếu sáng mặt hồ, tạo nên khung cảnh lung linh huyền ảo. Vài chiếc thuyền tách bến buông cần, thanh tao, nhàn nhã. Thuê một chiếc thuyền nhỏ chạy giữa lòng hồ, giữa thinh không vắng lặng, giữa ánh trăng giát bạc, thong thả nhấm nháp chút rượu lạt với món cá chua đậm đà hay con cá ngạnh nướng thơm phức vừa câu dưới hồ lên, câu chuyện thưa nhặt, tiếng con cá quẫy nước cũng đủ làm cả không gian yên tĩnh ấy giật mình. Người Mường có tục, con cá nướng chín rồi, ai là chủ cuộc vui sẽ khai mào bằng việc ăn bong bóng cá, rồi sau đó những người khác mới được ăn. Sương đêm giăng mắc, trăng đêm mờ tỏ, mặt hồ mong manh sương khói, thấp thoáng bồng bềnh những núi đồi khiến người ta có cảm giác mình đang trôi giữa chốn bồng lai.
Sáng. Chợ nổi Thác Bờ họp phiên chủ nhật cách nhà nghỉ Cối Xay Gió chừng 20 phút. Không quá ồn ã tấp nập. Chợ là nơi thông thương của các ghe thuyền trên khắp mặt hồ về đây. Người ta mang đến những sản vật được đánh bắt từ đêm hôm trước. Từ chợ nổi Thác Bờ đi lên bản Sông, đền thờ Thác Bờ linh thiêng và được khách thập phương ghé qua với hoạt động tâm linh độc đáo là các cuộc hầu đồng nằm ở cuối bản. Dưới chân đền Thác Bờ là các bè nuôi cá. Cách đền độ một giờ đi thuyền có bản Ngòi Hoa, một bản người Mường hoang sơ. Một đảo nhỏ khác mang tên đảo Quạ vì đây là điểm đàn quạ hay dừng chân.
thung-nai-41
Hoàng hôn tím
thung-nai-51
Món cá nướng đầy hấp dẫn và tươi rói
thung-nai-61
Cảnh quan Thung nai
thung-nai-71
Nhà nghỉ Cối xay gió
Nên thơ và dịu dàng, khoáng đạt và lãng mạn là những gì người ta nhớ về Thung Nai.
Các điểm chơi tại Thung Nai :
- Đền Bà chúa Thác Bờ (có 2 đền thờ bà người Dao và bà người Mường)
- Đảo và Nhà nghỉ Cối xay gió
- Chợ Bờ (họp buổi sáng chủ nhật)
- Động Thác Bờ.
- Bản và động Ngòi Hoa
- Bè nuôi cá lồng trên hồ
- Thác bên xã Vầy Nưa .
Ăn nghỉ và thuê thuyền tại Nhà nghỉ Cối xay gió.

Chúa bói Nguyệt hồ ( Hát văn : QUANG DUY )


Chúa Bà Nguyệt Hồ là bà chúa bói dưới thời Hùng Vương (có tài liệu lại nói chúa cũng giáng thế dưới thời Lê Trung Hưng, lại có tài liệu nói bà là con gái nuôi của Vua Hùng). Tương truyền rằng, chúa bà vốn là người thôn nữ ở đất Bắc Giang . Sinh ra trong một nhà có 3 chị em gái , chị cả là bà Lê Hoa một nữ tướng thời tiền Lê sau này khi đánh trận ở Hữu lũng Lạng sơn và thác ở đó . Xác của bà trôi về Đền Ba cầu . Người chị thứ 2 của bà là Như Hoa thác ở bên cạnh gốc cây làng Muổng . Tương truyền khi dân làng đi làm đồng về thấy có người phụ nữ chết dựa vào gốc cây , vì là buổi trưa nên dân làng để bà nằm đó , buổi chiều khi ra chỗ gốc cây thì xác bà bị mối xông thành một ụ đất . Từ đó nước giếng mỏ Găng ( lấy nguồn từ con sông Thao ) cũng tự nhiên hết nước , tiếng gà buổi sáng cũng không còn cất tiếng gáy . Người dân làng được báo mộng là ở đất của họ có vị tướng hiển thánh nên dân làng lập miếu thờ bà . Sau này vua về phong sắc nữ tướng cho bà .


Người em út là Nguyệt Hồ lúc đó mới 14 tuổi , từ nhỏ đã sống trong cảnh cơ hàn. Nhưng bà là người rất tốt bụng, thảo hiền, có lòng nhân hậu, vì vậy, Lão Tổ Quỷ Cốc Tử Tiên Sinh thấy bà là người xinh đẹp đã nhận bà làm con nuôi và truyền dạy cho bà những đạo pháp của mình ( thuật chiêm tinh, bói toán) và đặt tên hiệu cho bà là Nguyệt Hồ (hoặc có nơi gọi là Huyết Hồ ). Sau khi đã học được phép của Tiên Sinh, bà dành hết cuộc đời mình để làm phúc cho dân lành. Chẳng bao lâu, danh tiếng đồn của Chúa Nguyệt Hồ đã lan tới kinh đô, đức vua bèn truyền chỉ, mời chúa về kinh đô ( theo một số tài liệu ghi thì Vua Hùng nhận bà làm con nuôi), mỗi lần ra trận, vua đều cho người đến thỉnh cầu, nhờ chúa bà bấm đốt tay, xem lành dữ và hỏi chuyện quân cơ, mưu lược, bày binh bố trận . Trong lúc đó Quỷ cốc tiên sinh lại là người Tàu đối địch với người Nam , thấy bà giúp vua nên tìm cách đem bà đi Yểm vàng ( chôn sống giữ của ) . Rồi Lập miếu thờ bà . Tuy mất nhưng chúa bà luôn hiển linh xem bói giúp người Trong Tam Vị Chúa Mường thì bà Chúa Nguyệt là bà chúa bói danh tiếng bậc nhất và rất hay ngự đồng. Thông thường, khi có mở đàn Chúa Bói mà không thỉnh được cả Tam Vị Chúa Mường về ngự thì người ta thường hay thỉnh bà về chứng cả ba tòa chúa (Màu đỏ, màu xanh và màu trắng) còn bình thường thì chúa về chứng tòa Chúa Đệ Nhị màu xanh. Khi ngự đồng , chúa mặc áo xanh, múa mồi. Đôi khi chúa ngự về còn dùng lá trầu quả cau để xem bói, phán bảo trần gian. Chúa Nguyệt Hồ được thờ chính tại Đền Nguyệt Hồ ở gần ga Kép, chợ Bố Hạ, tỉnh Bắc Giang (tương truyền là nguyên quán của Bà Chúa Đệ Nhị Nguyệt Hồ khi xưa). Tiệc của Chúa Đệ Nhị Nguyệt Hồ là ngày 15-16/2 âm lịch. ( Ngày 15/16 là lấy ngày mất của hai bà chị của bà Nguyệt Hồ , vì khi bà bị Yêm không biết chính xác ngày mất của bà ) . Tại đền Nguyệt hồ hiện còn lưu phong sắc của bà nữ Tướng lê Hoa

Hát văn : CHÚA BÓI NGUYỆT HỒ 
Trình bày : QUANG DUY ( Nam định )




Ban công đồng ( Đền chúa bói nguyệt hồ )



Các vị thần trong ĐẠO MẪU



Văn  CÔNG ĐỒNG 
Trình bày : Khắc Tư - Lương trọng Quỳnh 

Các vị thần khác của đạo Mẫu


Trong các đền thờ của Đạo Mẫu có nhiều vị thần được sắp xếp theo các thứ bậc. Đầu tiên là Ngọc Hoàng. Đây là vị thần tối cao và được đặt ở vị trí danh dự, nhưng lại ít được thờ cúng. Vị thần cao nhất của Đạo Mẫu là Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Các vị khác được đặt tại các ban thờ tam phủ hoặc tứ phủ. Các Chư Linh của ban Tứ Phủ được phân chia như dưới đây:



Bảo Dân Hộ Quốc Thánh Mẫu



Mẫu Âu Cơ (Thiên Phủ & Nhạc Phủ) 

Mẫu Đệ Nhất (Thiên Phủ). Danh hiệu: Mẫu Liễu Hạnh 

Mẫu Đệ Nhị (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Mẫu Thượng Ngàn 

Mẫu Đệ Tam (Thoải Phủ). Danh hiệu: Mẫu Thoải 

Mẫu Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Lê Mại Đại Vương 



Phụ Vương Đại Thánh 

Lạc Long Quân (Thoải Phủ) 

Bát Hải Long Vương (Thoải Phủ). Danh hiệu: Vua Cha 



Trần Triều Hiển Thánh 

Đức Thánh Trần. Danh hiệu: Trần Quốc Tuấn (Trần Hưng Đạo - Tiết chế quốc công Hưng Đạo Đại vương) 

Đệ Tam Ông Cửa Suốt - Con trai thứ ba của Hưng Đạo Vương 

Đệ Nhất Vuong Cô - Con gái thứ nhất của Hưng Đạo Vương 

Đệ Nhị Vương Cô - Con gái thứ hai của Hưng Đạo Vương 

Đức Thánh Phạm Danh hiệu: Phạm Ngũ Lão - Con rể của Hưng Đạo Vương 
Cô Bé Cửa Suốt -cháu gái của Hưng Đạo Vương 
Cậu Bé Cửa Đông-cháu trai của Hưng Đạo Vương 



Các Vị Chúa Mường

là các vị Chúa Bà chuyên về đáp giải bói bốc. Nếu chỉ tính ba vị Chúa Bói thì gọi là "Tam Toà Chúa Bói." 

Chúa Đệ Nhất Tây Thiên(Thiên Phủ)&(Nhạc Phủ) 

Chúa Đệ Nhị Nguyệt Hồ(Nhạc Phủ) 

Chúa Đệ Tam Lâm Thao (Thoải Phủ)&(Nhạc Phủ) 

Chúa Cà Phê(Địa Phủ)&(Nhạc Phủ) 
Chúa Ngũ Hành Ngũ Phương(Nhạc Phủ) 
Chúa Long Giao(Nhạc Phủ) 
Chúa Thác Bờ (Thoải Phủ)&(Nhạc Phủ) 
Chúa Mọi(Nhạc Phủ) 



Ngũ Vị Tôn Quan

Trách nhiệm của ngũ vị này là giáng vào thanh đồng để bắt đầu "mở phủ" cho các giá đồng sau được theo vào người đồng. 

Quan Đệ Nhất quyền cai Thiên Phủ trên trời, theo thần thoại là thần làm mưa làm gió, và cũng là Quan Lớn ở trong cung điện Ngọc Hoàng. Mặc bào mầu đỏ. 

Quan Đệ Nhị (Quan Giám Sát) ngày cúng của Đức Giám Sát là Âm Lịch mùng Ba tháng Ba. Châu văn ràng: Quyền cai rừng núi Lâm Cung, lên rừng suống biển tâu về Bát Hải Long Vương. Lúc đánh trận cho nhà vua thánh, Ông Quan là vị giám sát trước để đánh thuận xông pha. Mặc bào mầu xanh lá cây. Lúc lên giá này, ông cầm khăn phủ diện để minh giám hoàn cảnh. 

Quan Đệ Tam (Quan Tam Phủ) là con vua Bát Hải Long Vương, ra trận cầm đối đao vệ dân hộ quốc. Mặc bào mầu trắng. Lúc lên giá này, ông cầm đôi bạch kiếm đi xông pha quỉ thế tà giới. 

Quan Đệ Tứ (Quan Khâm Sai) là một ông quan Địa Linh quyền cai đất bằng. Ông có trách nhiệm đi khâm sai các vùng các dân, giữ an lành của nước Việt. Mặc bào mầu vàng. 

Quan Đệ Ngũ (Quan Tuần Tranh) là một ông Quan anh hùng hào kiệt có kể là tướng đi tuần ở Sông Tranh. Mặc bào mầu xanh biển. Lúc lên giá này, ông cầm cái thanh long đao to như của ông Quan Công của thời Tam Quốc. 



Lục Phủ Tôn Ông



Đệ Nhất Vương Quan. Danh hiệu: Quan Điều Thất 

Đệ Nhị Vương Quan. Danh hiệu: Quan Hoàng Triệu 



Tứ Phủ Chầu Bà


Chầu Đệ Nhất (Thiên Phủ) 

Chầu Đệ Nhị (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Ngôi Kiều Công Chúa 

Chầu Đệ Tam (Thoải Phủ). Danh hiệu: Thuỷ Điện Công Chúa 

Chầu Thác Bờ (Thoải Phủ & Nhạc Phủ) Có người hầu là giá thứ ba, tức là Chầu Đệ Tam, Bà chúa Thác Bờ 

Chầu Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Chiêu Dung Công Chúa 

Đình Cốc Thượng là nơi tôn thờ Chiêu Dung công chúa Lý Thị Ngọc Ba, đã có công với dân, với nước. Bà đã cùng Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa đánh tan quân xâm lược Nam Hán phương Bắc, đem lại thái bình cho dân tộc vào thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên (năm 40)



Chầu Năm (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Suối Lân Công Chúa 

Chầu Ngũ Phương Có người hầu giá này thay vao Chầu Năm, tức là Chúa Ngũ Hành Ngũ Phương 

Chầu Lục (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Lục Cung Công Chúa 

Chầu Bẩy (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Tân La Công Chúa 

Chầu Tám (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Nữ Tướng Bát Nàn 

Bà họ Vũ, ở làng Phượng Lâu, huyện Kim Động, trấn Sơn Nam (nay thuộc tỉnh Hưng Yên). Thân phụ của bà là thầy thuốc làm nhiều việc phước đức. Bà nổi tiếng là phụ nữ xinh đẹp và giỏi võ nghệ.



Chầu Chín Cửu Tỉnh ở Bỉm Sơn Thanh Hoá 

Chầu Mười(Nhạc Phủ). Danh hiệu: Nữ Tướng Đồng Mỏ Chi Lăng 

Chầu Mười Một 

Chầu Bé (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Bắc Lệ Công Chúa 



Chầu Bà Ngũ Hành 


Đệ Nhất Chầu Bà Kim Tinh Thần Nữ 

Đệ Nhị Chầu Bà Mộc Tinh Thần Nữ 

Đệ Tam Chầu Bà Thuỷ Tinh Thần Nữ 

Đệ Tứ Chầu Bà Hoả Phong Thần Nữ 

Đệ Ngũ Chầu Bà Thổ Đức Thần Nữ 



Thập Vị Thủy Tế 


Ông Hoàng Cả (Thiên Phủ). Danh hiệu: Ông Hoàng Quận/Lê Lợi 

Ông Hoàng Đôi (Nhạc Phủ) 

Ông Hoàng Bơ (Thoải Phủ) 

Ông Hoàng Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Ông Hoàng Khâm Sai 

Ông Hoàng Năm 

Ông Hoàng Sáu 

Ông Hoàng Bảy (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Ông Bảo Hà 
Ông Hoàng Bát (Nhạc Phủ). Danh hiệu:Ông Bát Quốc, là một ông quan gốc người Hán đóng quân ở Lào Cai 
Ông Hoàng Chín (Thiên Phủ). Danh hiệu: Ông Cờn Môn 
Ông Chín Thượng(Nhạc Phủ) 
Ông Hoàng Mười (Địa Phủ). Danh hiệu: Ông Nghệ An, có công chống giặc Thanh từ bên TQ 



Tứ Phủ Tiên Cô


Cô Đệ Nhất Thượng Thiên (Thiên Phủ) 

Cô Đệ Nhất Thượng Ngàn(Nhạc Phủ) 

Cô Đôi Thượng(Nhạc Phủ) 

Cô Đôi Cam Đường(Nhạc Phủ) quê cô ỏ Đình Bảng Bắc Ninh nhưng cô Hiển Thánh ở Cam Đường Lào Cai 

Cô Bơ Hàn Sơn (Thoải Phủ) tức là Cô Ba Bông & Cô Ba Tây Hồ 

Cô Tư (Địa Phủ) 

Cô năm Suối Lân(Nhạc Phủ) 
Cô sáu Sơn Trang(Nhạc Phủ) 
Cô bảy Tiên la(Nhạc Phủ) 
Cô Tám đồi chè(Nhạc Phủ) ở đền Phong Mục 
Cô Chín Sòng Sơn(Thiên Phủ) 
Cô Chín Thượng(Nhạc Phủ) 
Cô Chín Thoải (Thoải Phủ) 
Cô Mười Đồng Mỏ(Nhạc Phủ) 
Cô Bé Đông Cuông(Nhạc Phủ) 
Cô Bé Suối Ngang (Nhạc Phủ) 
Cô Bé Thác Bờ (Thoải Phủ) 
Cô Bé Thoải(Thoải Phủ) 
Cô Bé Đen(Nhạc Phủ) tức là Cô Bé Sóc 



Thập Vị Triều Cậu 


Cậu Hoàng Cả (Thiên Phủ) 

Cậu Hoàng Đôi (Nhạc Phủ) 

Cậu Hoàng Bơ (Thoải Phủ) 

Cậu Hoàng Bé(Nhạc Phủ) 


Quan Ngũ Hổ  


Đông Phương Giáp Ất Mộc Đức Thanh Hổ Thần Quan 

Nam Phuong Bính Đinh Hoả Đức Xích Hổ Thần Quan 

Trung Ương Mậu Kỷ Thổ Đức Hoàng Hổ Thần Quan 

Tay Phuong Canh Thân Kim Đức Bạch Hổ Thần Quan 

Bắc Phuong Nhâm Quý Thuỷ Đức Hắc Hổ Thần Quan 



Ông Lốt 

Thanh Xà Đại Tướng Quân 

Bạch Xà Đại Tướng Quân 


Giải thích về sự có mặt của cả nam thần lẫn nữ thần trong các vị thần của Đạo Mẫu, các nhà nghiên cứu [2]đã đưa ra giả thuyết rằng: Do xã hội Việt Nam cổ xưa theo chế độ mẫu hệ, nên phụ nữ có vị thế quan trọng trong xã hội. Tuy nhiên, người phụ nữ chỉ có được quyền lực khi họ đã kết hôn. Do đó, nam giới cũng được xem là có vai trò quan trọng trong cuộc sống, và họ cũng được thờ cúng.
Nam Mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát (3 lần) Thiên Thủ Thiên Nhãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà La Ni. Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị gia bà lô yết đế, thước bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da, án tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa. Nam mô tất kiết lật đỏa, y mông a rị gia, bà lô kiết đế thất phật ra lăng đà bà. Nam mô na ra cẩn trì hê rị, ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà tát đa[2]. na ma bà già, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê, rị đà dựng, cu lô cu lô yết mông, độ lô độ lô, phạt xà da đế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra, mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê di hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da, hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ, bồ đề dạ, bồ đà dạ, bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì, địa rị sắt ni na, ba dạ ma na ta bà ha. Tất bà dạ ta bà ha. Ma ha tất đà dạ ta bà ha. Tất đà dũ nghệ thất bàn ra dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì ta bà ha. Ma ra na ra ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da ta bà ha. Ta bà ma ha, a tất đà dạ ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ ta bà ha. Ba đà ma yết tất đà dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ ta bà ha. Ma bà lị thắng kiết ra dạ, ta bà ha. Nam mô hắc ra đát na, đa ra dạ da. Nam mô a lị da bà lô kiết đế, thước bàn ra dạ ta bà ha. Án Tất Điện Đô Mạn Đa Ra. Bạt Đà Dạ, Ta Bà Ha.

Trong dòng tranh dân gian Hàng Trống có một bức tranh vô cùng nổi tiếng trong loại tranh thờ đó là "Ông Hoàng cầm quân".Bức tranh đã miêu tả một vị thánh đại diện cho một hàng trong Tứ Phủ đó là các Ông Hoàng hay Quan Hoàng.Cũng như hàng Quan Lớn ,các Ông Hoàng cũng đều là những hoàng tử hay danh tướng có tài giúp dân giúp nước nên được nhân dân thờ phụng . Hàng Ông Hoàng gồm:

01- Ông Hoàng Cả ( Thượng Thiên )
02- Ông Hoàng Đôi Thượng Ngàn ( Người Nùng )
05- Ông Hoàng Bơ Bắc Quốc
06- Ông Hoàng Tư
07- Ông Hoàng Năm
08- Ông Hoàng Bảy ( Bảo Hà )
09- Ông Hoàng Bát

Tứ phủ Thánh Cô

Tứ Phủ Tiên Cô là một hàng gồm các cô tiên nàng theo hầu cận các Thánh Mẫu ,Chúa Mường ,Chầu Bà .Các Tiên Cô đều là những cô gái đoan trang ,gương liệt nữ ,cũng có công với giang sơn xã tắc nên được nhân dân suy tôn và lập đền thờ phụng .Tứ Phủ Tiên Cô gồm:
3 - Cô Tư Ỷ La
7 - Cô Bảy Kim Giao
10 - Cô Mười mỏ ba
11 - Cô bé Thượng ngàn ( cô bé Đông Cuông /Cô Bé Suối Ngang ( Hữu lũng ) / Cô bé Đèo Kẻng ( Thất Khê ) / Cô Bé Tân An ( Lào cai ) / Cô bé Cây xanh ( Bắc Giang ) / Cô bé Nguyệt hồ ( Bắc Giang ) / Cô bé Minh Lương ( Tuyên Quang ) / Cô bé Cây xanh ( Tuyên Quang ) / cô bé Thác Bờ ( hòa Bình ) / Cô bé Thoải phủ

Bánh Xưa ( Hà Nội )

Bánh Xưa ( Hà Nội )
Cung cấp Bánh khảo - bánh in huế truyền thống / 0965111991