23 November 2010

Cô Nhất Thượng Thiên



Cô Nhất Thượng Thiên. Cô cũng vốn là con Vua Cha dưới Thủy Tề dưới Thoải Cung, được phong là Thiên Cung Công Chúa trên Thiên Đình. Có người nói rằng cô cũng với Cô Chín hầu cận bên cạnh Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên (tức Mẫu Liễu Hạnh) lại có nơi quan niệm cô là Tiên Cô kề cận, tay biên tay chép kề bên Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên (tuy nhiên do có quan niệm là Mẫu Đệ Nhất cũng chính là chầu cho nên hai ý kiến này hầu như là thống nhất với nhau). Cô giá ngự trong cung tòa, cận bên Mẫu cho nên khi đến các đền phủ người ta thường có lời tấu để cô kêu thay lạy đỡ trước cửa Vua Mẫu Đình Thần Tứ Phủ. Khi thanh nhàn cô cưỡi gió cưỡi mây rong chơi khắp chốn, từ Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Nghệ An, Thanh Hóa cho đến tận Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Định, Gia Định... Cô là tiên cô thần thông lục trí, cô chấm đồng người nết na thảo hiền rồi đem về tiến Mẫu trong Đền Sòng Sơn. 

Cô Nhất khá ít khi ngự đồng, chỉ những người sát căn cô mới hay hầu cô hoặc trong các dịp khai đàn mở phủ Cô Nhất về chứng đồng tân lính mới. Khi ngự về Cô Nhất mặc áo màu đỏ (áo gấm hoặc áo lụa thêu phượng), đầu đội khăn đóng (khăn vành dây), thắt khăn và vỉ lét đỏ. Cô làm lễ khai cuông rồi múa quạt. Cô Nhất thường được thờ vào ban Tứ Phủ Thánh Cô ở trong các bản đền. Cũng có một số người nói rằng có đền cô là Đền Cô Nhất ở trong đất Nghệ An giáp Thanh Hóa với món đặc sản bánh ngào.

Khi thỉnh cô, văn thường hát:

“Hương đưa nhang xạ ngát lừng
Thỉnh mời Cô Nhất về chơi trong Nam thành
Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh
Nội thành ngoại thị một mình rong chơi
Chơi thôi cô lại tái hồi
Nghệ An, Thanh Hóa là nơi đi về

[...] Thượng đồng má phấn lưng ong
Cô Nhất chấm đồng tiến Mẫu Sòng Sơn
Phép cô lục trí ai hơn
Quyền cô cai quản giang sơn thủy tề”

Hay khi cô về múa quạt văn cũng hát rằng:

“Quạt thần ba sáu nan dương
Cô cầm đến quạt lại thương thanh đồng
[...] Quạt cho gió lộng giang hà

Quạt cho nam nữ trẻ già bình an

( Nguồn : blog Duongminhduc )

4 comments:

  1. mình xin chia sẻ bản văn chầu cô đệ nhất của soạn giả phúc yên biên soạn:



    Dưới Động Đình hoa rơi lai láng

    Cửa rèm châu thấp thoáng bóng trăng

    Đời Lê Thái Tổ trung hưng

    Anh linh ra sức Liễu Thăng hàng đầu

    Lệnh khoa màu theo quan sứ giả

    Chọn ngày lành giáng hạ thần tôn

    Ra vào ngọc điện kim môn

    Danh thơm ngoài cõi tiếng đồn trong cung

    Đức Mẫu Vương có lòng quảng đại

    Phong cô làm công chúa thiên cung

    Ngọt ngào nổi dấu thiên hương

    Phấn son chải chuốt áo vàng trai lơ

    Bậc thần nữ phong cô nhan sắc

    Vẻ khuynh thành nhất mực trần gian

    Hây hây má phấn tựa hương

    Mặt hoa đầy đặn trán vuông cgữ điền

    Vẻ thiên nhiên hình dung tầm thước

    Gót hài hoa càng bước càng xinh

    Đã nên quốc sắc khuynh thành

    Mày ngang bán nguyệt rành rành tựa hoa

    Áo mớ ba chân hài mỏ phượng

    Lwợc đồi mồi nhẫn ngọc luồn tay

    Gương soi phấn điểm nào tày

    Cổ đeo chàng mạng đôi tai hoãn vàng

    Nét dịu dang lại càng vinh hiển

    Giá ngự đồng phán chuyện các nơi

    Thông chi dưới bể trên trời

    Lầu son phủ tía cô ngồi thảnh thơi

    Lúc nhàn hạ lên chơi tỉnh Bắc

    Kén được đồng nhan sắc nết na

    Thiên triều bồng báo trải qua

    Quỳnh Lôi thẳng tới Thổ Hà Vạn Vân

    Trải phủ Thuận qua đền Dâu Khám

    Tới đền Ghềnh xuống trạm Hoàng Mai

    Có phen đi hán đi hài

    Qua đền Cổ Vũ Hàng Gai Hàng Bè

    Trở ra về Hàng Buồm Phố Khách

    Gặp Minh hồng khúc khích cười reo

    Rong chơi Cầu Gỗ Hàng Đào

    Trở về Hàng Bạc lại vào Phúc Tân

    Tháng hai hội đền Dầm đền Sở

    Ninh xá từ Đại Lộ đức Ông

    Nhởn nhơ đứng mũi thuyền rồng

    Khuyên luyện thanh đồng chầu chực dâng hoa

    Lại trở ra cô về đền Sét

    Xuống Bạch Mai bái yết chùa Vua

    Dạo chơi Trưng Trắc Hai bà

    Đức Viên Hoà Mã ,lại ra Tây Hồ

    Có phen dạo khắp thành đô

    Qua phủ Tây Hồ về tới Chân Tiên

    Mời Cô trắc giáng bản đền

    Phù hộ đệ tử thiên niên thọ trường

    ReplyDelete
  2. hay lắm. Lạy cô

    ReplyDelete
  3. hay the cho xem hinh anh mantico offline 2 dy
    lay co

    ReplyDelete
  4. ban oi con ban van nao o
    ban pif len di

    ReplyDelete

Nam Mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát (3 lần) Thiên Thủ Thiên Nhãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà La Ni. Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị gia bà lô yết đế, thước bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da, án tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa. Nam mô tất kiết lật đỏa, y mông a rị gia, bà lô kiết đế thất phật ra lăng đà bà. Nam mô na ra cẩn trì hê rị, ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà tát đa[2]. na ma bà già, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê, rị đà dựng, cu lô cu lô yết mông, độ lô độ lô, phạt xà da đế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra, mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê di hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da, hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ, bồ đề dạ, bồ đà dạ, bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì, địa rị sắt ni na, ba dạ ma na ta bà ha. Tất bà dạ ta bà ha. Ma ha tất đà dạ ta bà ha. Tất đà dũ nghệ thất bàn ra dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì ta bà ha. Ma ra na ra ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da ta bà ha. Ta bà ma ha, a tất đà dạ ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ ta bà ha. Ba đà ma yết tất đà dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ ta bà ha. Ma bà lị thắng kiết ra dạ, ta bà ha. Nam mô hắc ra đát na, đa ra dạ da. Nam mô a lị da bà lô kiết đế, thước bàn ra dạ ta bà ha. Án Tất Điện Đô Mạn Đa Ra. Bạt Đà Dạ, Ta Bà Ha.

Trong dòng tranh dân gian Hàng Trống có một bức tranh vô cùng nổi tiếng trong loại tranh thờ đó là "Ông Hoàng cầm quân".Bức tranh đã miêu tả một vị thánh đại diện cho một hàng trong Tứ Phủ đó là các Ông Hoàng hay Quan Hoàng.Cũng như hàng Quan Lớn ,các Ông Hoàng cũng đều là những hoàng tử hay danh tướng có tài giúp dân giúp nước nên được nhân dân thờ phụng . Hàng Ông Hoàng gồm:

01- Ông Hoàng Cả ( Thượng Thiên )
02- Ông Hoàng Đôi Thượng Ngàn ( Người Nùng )
05- Ông Hoàng Bơ Bắc Quốc
06- Ông Hoàng Tư
07- Ông Hoàng Năm
08- Ông Hoàng Bảy ( Bảo Hà )
09- Ông Hoàng Bát

Tứ phủ Thánh Cô

Tứ Phủ Tiên Cô là một hàng gồm các cô tiên nàng theo hầu cận các Thánh Mẫu ,Chúa Mường ,Chầu Bà .Các Tiên Cô đều là những cô gái đoan trang ,gương liệt nữ ,cũng có công với giang sơn xã tắc nên được nhân dân suy tôn và lập đền thờ phụng .Tứ Phủ Tiên Cô gồm:
3 - Cô Tư Ỷ La
7 - Cô Bảy Kim Giao
10 - Cô Mười mỏ ba
11 - Cô bé Thượng ngàn ( cô bé Đông Cuông /Cô Bé Suối Ngang ( Hữu lũng ) / Cô bé Đèo Kẻng ( Thất Khê ) / Cô Bé Tân An ( Lào cai ) / Cô bé Cây xanh ( Bắc Giang ) / Cô bé Nguyệt hồ ( Bắc Giang ) / Cô bé Minh Lương ( Tuyên Quang ) / Cô bé Cây xanh ( Tuyên Quang ) / cô bé Thác Bờ ( hòa Bình ) / Cô bé Thoải phủ

Bánh Xưa ( Hà Nội )

Bánh Xưa ( Hà Nội )
Cung cấp Bánh khảo - bánh in huế truyền thống / 0965111991