22 October 2010

Tích CÔ TÁM ĐỒI CHÈ ( Hát văn )




Cô Tám Đồi Chè. Có tích nói rằng cô vốn là thiếu nữ người Mường (có tích lại nói cô là người Kinh) ở đất Phong Mục, Hà Trung, Thanh Hoá.

Theo một số thuyết nói rằng, Cô Tám là tiên cô giáng thế cùng thời với Cô Bơ Thác Hàn, có huyền tích lịch sử riêng chứ không liên quan gì đến Chầu Bát và cô thuộc Nhạc Phủ chứ không phải thuộc Địa Phủ như mọi người vẫn lầm tưởng. Có một số ý kiến thống nhất rằng, cô giáng sinh dưới thời Lê Thái Tổ dấy binh khởi nghĩa, cô là người thiếu nữ trồng hái búp chè tại vùng Phong Mục, Hà Trung, Thanh Hoá. Cô cũng có công giúp vua trong công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm nên khi thác hoá về trời, cô được phong công lập đền thờ, trấn giữ một bên bến song Đò Lèn, Phong Mục. Cô sinh thời là người con gái đảm đang nết na tần tảo, hái búp chè xanh trên đồi thường dung làm thuốc chữa bệnh nên mọi người thường tôn hiệu là Cô Tám Đồi Chè. Khi thanh nhàn, cô thường đủng đỉnh dạo chơi khắp vùng Hà Trung, Thanh Hoá, cũng có khi cô hiện hình bẻ lái con thuyền độc mộc trên dòng sông Mã.

Trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô, Cô Tám Đồi Chè hiếm khi về ngự đồng, chỉ có người nào sát về Cô Tám hoặc khi hầu đón tiệc tháng 6 tại các đền ở vùng Thanh Hoá. Cô Tám Đồi Chè ngự đồng thường mặc áo xanh quầy đen ( có nơi là áo tím hoa cà ) . Cô Tám cũng khai quang sau đó múa mồi, sau đó thường là múa tay tiên các điệu như người đi hái chè trên non. Hiện nay đền thờ Cô Tám Đồi Chè được thờ riêng tại đền cô thuộc đất Phong Mục, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá, nếu đi từ đền Cô Bơ sang thì qua đò Lèn, đền cô rất khang trang nhưng ít người biết tới.

Nguon : blog DUONGMINHDUC

5 comments:

  1. Trên Ba Bông dưới lại Thác Hàn,
    Ai lên Phong Mục lại sang đồi chè
    Đền thờ trướng rủ màn che
    Có tiên cô tám hái chè trên non
    Lắng nghe chim hót véo von
    Có tiên cô tám hái chè non trên ngàn
    Lá chè làm thuốc làm thang
    búp chè trị bệnh trần gian cô cứu người
    Khô cằn cô lại cho tươi
    Tay cô vun xới cho đời nở hoa
    Đầu non thỏ lặn ác tà
    Lẵng hoa cô quảy đường xa đi về
    Gập ghềnh trăm suối ngàn khe
    Thác Hàn ,Phong Mục lối về Đền Cô
    Đồi Chè ,cây thị nhấp nhô
    Lối sang Cẩm Thủy lối vô Đò lèn
    Minh Tân phố Đò Lèn tên đặt
    Phủ Hà Trung là đất Thanh hoa
    Có Cô Tám Thượng hay là
    Nơi gần kính trọng nơi xa lai hàng
    Chốn đền Hàn cô vào khâm mệnh
    Mẫu ban quyền cô được quản cai
    Vào ra áo thắm thơ bài
    Tay đeo vòng bạc chân hài thêu hoa
    Cô cất giọng mường giọng mán reo ca
    Líu lô giọng thổ ngân nga giọng mèo
    Rừng già ,nước chảy suối reo
    Cây xanh rẽ lối ,đường đèo quanh co
    Ai thời có phúc cô cho
    Có tâm cô độ ấm no đời đời
    Hôm nay cát nhật lương thời
    Dâng văn cô Tám mấy lời cô thương

    ReplyDelete
  2. http://amnhac.yume.vn/nghe-nhac/co-tam-doi-che.wave_art.35B41BE5.html

    ReplyDelete
  3. Nam mô a di dad Phật. Hiện tại cũng có đền cô Tám đồi chè ở trên Đại từ, Thái nguyên rất linh thiêng. Đền Cô trước đây chưa được tôn tạo nên rất lụp xụp,do công đức của những người hảo tâm ở Thái nguyên, Hà nội và 1 số người dân có tâm huyết trên Đại từ đã tôn tạo và được nâng cấp khang trang và sạch đep. Chúng tôi cũng đã lên thăm đền và có hỏi thăm là đền Cô có được hầu Cô không thì nghe nói là Ủy ban xã ở đó có văn bản cấm không cho hầu. Vậy mong ủy ban xã hủy bỏ lệnh cấm bất hợp lý để các đệ tử của cô gần xa có thể về thăm viếng và hầu Cô được tự do như luật tụ do tôn giáo của nhà nước đã ban hành.

    ReplyDelete
  4. có men nào có số điện thoại đền cô tám đồi chè hoặc ông hoàng bơ không ?. mình muôn làm vài nghiên cứu về hai địa điểm này.

    ReplyDelete

Nam Mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát (3 lần) Thiên Thủ Thiên Nhãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà La Ni. Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị gia bà lô yết đế, thước bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da, án tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa. Nam mô tất kiết lật đỏa, y mông a rị gia, bà lô kiết đế thất phật ra lăng đà bà. Nam mô na ra cẩn trì hê rị, ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà tát đa[2]. na ma bà già, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê, rị đà dựng, cu lô cu lô yết mông, độ lô độ lô, phạt xà da đế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra, mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê di hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da, hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ, bồ đề dạ, bồ đà dạ, bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì, địa rị sắt ni na, ba dạ ma na ta bà ha. Tất bà dạ ta bà ha. Ma ha tất đà dạ ta bà ha. Tất đà dũ nghệ thất bàn ra dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì ta bà ha. Ma ra na ra ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da ta bà ha. Ta bà ma ha, a tất đà dạ ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ ta bà ha. Ba đà ma yết tất đà dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ ta bà ha. Ma bà lị thắng kiết ra dạ, ta bà ha. Nam mô hắc ra đát na, đa ra dạ da. Nam mô a lị da bà lô kiết đế, thước bàn ra dạ ta bà ha. Án Tất Điện Đô Mạn Đa Ra. Bạt Đà Dạ, Ta Bà Ha.

Trong dòng tranh dân gian Hàng Trống có một bức tranh vô cùng nổi tiếng trong loại tranh thờ đó là "Ông Hoàng cầm quân".Bức tranh đã miêu tả một vị thánh đại diện cho một hàng trong Tứ Phủ đó là các Ông Hoàng hay Quan Hoàng.Cũng như hàng Quan Lớn ,các Ông Hoàng cũng đều là những hoàng tử hay danh tướng có tài giúp dân giúp nước nên được nhân dân thờ phụng . Hàng Ông Hoàng gồm:

01- Ông Hoàng Cả ( Thượng Thiên )
02- Ông Hoàng Đôi Thượng Ngàn ( Người Nùng )
05- Ông Hoàng Bơ Bắc Quốc
06- Ông Hoàng Tư
07- Ông Hoàng Năm
08- Ông Hoàng Bảy ( Bảo Hà )
09- Ông Hoàng Bát

Tứ phủ Thánh Cô

Tứ Phủ Tiên Cô là một hàng gồm các cô tiên nàng theo hầu cận các Thánh Mẫu ,Chúa Mường ,Chầu Bà .Các Tiên Cô đều là những cô gái đoan trang ,gương liệt nữ ,cũng có công với giang sơn xã tắc nên được nhân dân suy tôn và lập đền thờ phụng .Tứ Phủ Tiên Cô gồm:
3 - Cô Tư Ỷ La
7 - Cô Bảy Kim Giao
10 - Cô Mười mỏ ba
11 - Cô bé Thượng ngàn ( cô bé Đông Cuông /Cô Bé Suối Ngang ( Hữu lũng ) / Cô bé Đèo Kẻng ( Thất Khê ) / Cô Bé Tân An ( Lào cai ) / Cô bé Cây xanh ( Bắc Giang ) / Cô bé Nguyệt hồ ( Bắc Giang ) / Cô bé Minh Lương ( Tuyên Quang ) / Cô bé Cây xanh ( Tuyên Quang ) / cô bé Thác Bờ ( hòa Bình ) / Cô bé Thoải phủ

Bánh Xưa ( Hà Nội )

Bánh Xưa ( Hà Nội )
Cung cấp Bánh khảo - bánh in huế truyền thống / 0965111991