Chầu là vị chầu bà giáng sinh dưới thời nước ta còn trong ách đô hộ của nhà Đông Hán, tên thật của bà là Vũ Thị Thục Nương, con gái thầy thuốc Vũ Chất, nguyên quán ở Phượng Lâu, Bạch Hạc (nay thuộc Vĩnh Phúc).Tương truyền, gia đình họ Vũ vốn thuộc dòng hào phú, một hôm ông Vũ Chất đi dạo chơi qua ngọn núi nọ, thấy ngôi miếu thờ Sơn Tinh Công Chúa được lập từ thời thượng cổ, nay hoang tàn đổ nát, ông thành tâm liền huy động nhân dân quanh vùng góp tiền của công sức để tu sửa lại ngôi đền khang trang hơn. Khi về đến nhà chợt nằm mộng thấy có người tiên nữ đến xin làm con để trả ơn đã sửa đền. Liền đó, vợ ông thấy gió thu thổi, rồi có bóng người tiên nữ hiện ra trong làn hoa rơi trước cửa, kế đến thái bà thụ thai, đến ngày rằm tháng tám thì hạ sinh được chầu bà. Bà là người con gái xinh đẹp đảm đang lại giỏi cung kiếm. Thái Thú Giao Châu lúc bấy giờ là Tô Định đem lòng si mê, muốn cùng bà kết duyên nhưng bà không chịu. Hắn bèn sai người giết hại cha bà cùng với lang quân của bà là Phạm Danh Hương. Thù nhà nợ nước, bà bèn tập hợp quân dân phất cờ khởi nghĩa.
Vào năm 40 (SCN), chầu cùng với Hai Bà Trưng đánh đuổi được quân xâm lược Đông Hán (trong tích này còn lưu truyền câu chuyện, khi dấy binh ở Tiên La thì chầu bà đã nghe tiếng Hai Bà Trưng hiệu triệu, nhưng còn băn khoăn chưa biết có nên tập hợp nghĩa quân cùng Hai Bà không, thì vào đêm đó, chầu nằm mơ thấy nữ thần vâng lệnh Ngọc Hoàng xuống trao cho chầu bà lá cờ thần (cờ xan) và khuyên chầu nên theo Hai Bà Trưng phất cờ dẹp giặc, và Chầu Bát đã làm theo ý trời, về Mê Linh tụ nghĩa), chầu được Bà Trưng Vương phong cho là Bát Nàn Đông Nhung Đại Tướng Quân (còn có cách giải thích là chầu đã giúp dân thoát khỏi tám nạn của quân đô hộ nên có danh “Bát Nàn Tướng Quân” là do đọc chệch từ “bát nạn”), giao cho bà cùng với bà Lê Chân (Thánh Thiên Công Chúa) trấn giữ miền duyên hải (từ Hải Phòng đến Thái Bình).
Năm 43 (SCN), sau ba năm nước nhà độc lập, quân Đông Hán dưới quyền chỉ huy của Mã Viện, quay lại xâm chiếm nước ta, bà cùng với Hai Bà Trưng kiên cường đánh trả, nhưng do thế yếu ( trong trận quyết chiến cuối cùng, quân giặc đã dùng kế hiểm, biết binh sĩ ta toàn nữ giới, nên chúng hò nhau khỏa thân xông vào, các bà không chống đỡ nổi phải rút lui), cuối cùng chầu cũng theo gương hai bà, trẫm mình để bảo toàn khí tiết (có tài liệu còn ghi lại khi bà kéo quân về đến ngã ba Nông thì đột nhiên có dải lụa hồng từ đâu bay tới, thế là quân giặc liền hò réo để bao vây bà, thi thể của bà xẻ làm tám mảnh, trôi về đâu, hiển ở đấy để nhân dân lập đền thờ).
Chầu Bát cũng thường hay ngự về đồng (nhất là trong những dịp tiệc vui hoặc về đền chầu). Khi ngự đồng bà thường mặc áo màu vàng (trước đây thì thường lại là màu xanh), đầu đội khăn đóng (khăn vành dây) màu vàng, có dải von hoặc vỉ lét thắt dải buộc, sau lưng dắt kiếm và cờ lệnh, tay múa kiếm và cờ lệnh ngũ sắc.
Đền thờ Chầu Tám Bát Nàn có ở rất nhiều nơi: nổi tiếng nhất có Đền Tiên La thuộc thôn Đoan Hùng, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình (tại đây là nơi nhân dân chịu ơn chầu cũng là nơi di thể chầu trôi về, nên ở đây chầu còn được tôn xưng hẳn là Mẫu Tiên La, nên cũng có khi gọi là Chầu Bát Tiên La), tại đây vẫn còn lưu truyền câu chuyện: khi Chầu Bát đã thác ở trên ngàn, chầu còn hóa phép đốn cây rừng, đóng thành bè gỗ theo dòng trôi về bến sông gần đền Tiên La rồi bà báo mộng cho người thủ đền cùng dân quanh vùng ra đón bè về để tu sửa đền. Tiếp đến là Đền Đồng Mỏ, thuộc thị trấn Đồng Mỏ, tỉnh Lạng Sơn (tương truyền là nơi chầu hóa), ngoài ra còn có Đền tiên la ở Dốc Lã thuộc tỉnh Hưng Yên (là nơi chầu đóng quân) và Đền Tiên La (đền vọng) hay còn gọi là Đền Tám Gian tại đường Lê Lợi, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng (cũng là nơi di hài chầu trôi về, tại đây bà còn được tôn xưng với tên Chúa Bát Nàn, và còn rất nhiều đền khác trong tỉnh Thái Bình và nơi quê nhà của bà ở tỉnh Vĩnh Phúc. Ngày tiệc của Chầu Bát là ngày 17/3 âm lịch (là ngày chầu hóa).
----------------------------------------------------------------------bài viết : Duongminhduc
Vào năm 40 (SCN), chầu cùng với Hai Bà Trưng đánh đuổi được quân xâm lược Đông Hán (trong tích này còn lưu truyền câu chuyện, khi dấy binh ở Tiên La thì chầu bà đã nghe tiếng Hai Bà Trưng hiệu triệu, nhưng còn băn khoăn chưa biết có nên tập hợp nghĩa quân cùng Hai Bà không, thì vào đêm đó, chầu nằm mơ thấy nữ thần vâng lệnh Ngọc Hoàng xuống trao cho chầu bà lá cờ thần (cờ xan) và khuyên chầu nên theo Hai Bà Trưng phất cờ dẹp giặc, và Chầu Bát đã làm theo ý trời, về Mê Linh tụ nghĩa), chầu được Bà Trưng Vương phong cho là Bát Nàn Đông Nhung Đại Tướng Quân (còn có cách giải thích là chầu đã giúp dân thoát khỏi tám nạn của quân đô hộ nên có danh “Bát Nàn Tướng Quân” là do đọc chệch từ “bát nạn”), giao cho bà cùng với bà Lê Chân (Thánh Thiên Công Chúa) trấn giữ miền duyên hải (từ Hải Phòng đến Thái Bình).
Năm 43 (SCN), sau ba năm nước nhà độc lập, quân Đông Hán dưới quyền chỉ huy của Mã Viện, quay lại xâm chiếm nước ta, bà cùng với Hai Bà Trưng kiên cường đánh trả, nhưng do thế yếu ( trong trận quyết chiến cuối cùng, quân giặc đã dùng kế hiểm, biết binh sĩ ta toàn nữ giới, nên chúng hò nhau khỏa thân xông vào, các bà không chống đỡ nổi phải rút lui), cuối cùng chầu cũng theo gương hai bà, trẫm mình để bảo toàn khí tiết (có tài liệu còn ghi lại khi bà kéo quân về đến ngã ba Nông thì đột nhiên có dải lụa hồng từ đâu bay tới, thế là quân giặc liền hò réo để bao vây bà, thi thể của bà xẻ làm tám mảnh, trôi về đâu, hiển ở đấy để nhân dân lập đền thờ).
Chầu Bát cũng thường hay ngự về đồng (nhất là trong những dịp tiệc vui hoặc về đền chầu). Khi ngự đồng bà thường mặc áo màu vàng (trước đây thì thường lại là màu xanh), đầu đội khăn đóng (khăn vành dây) màu vàng, có dải von hoặc vỉ lét thắt dải buộc, sau lưng dắt kiếm và cờ lệnh, tay múa kiếm và cờ lệnh ngũ sắc.
Đền thờ Chầu Tám Bát Nàn có ở rất nhiều nơi: nổi tiếng nhất có Đền Tiên La thuộc thôn Đoan Hùng, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình (tại đây là nơi nhân dân chịu ơn chầu cũng là nơi di thể chầu trôi về, nên ở đây chầu còn được tôn xưng hẳn là Mẫu Tiên La, nên cũng có khi gọi là Chầu Bát Tiên La), tại đây vẫn còn lưu truyền câu chuyện: khi Chầu Bát đã thác ở trên ngàn, chầu còn hóa phép đốn cây rừng, đóng thành bè gỗ theo dòng trôi về bến sông gần đền Tiên La rồi bà báo mộng cho người thủ đền cùng dân quanh vùng ra đón bè về để tu sửa đền. Tiếp đến là Đền Đồng Mỏ, thuộc thị trấn Đồng Mỏ, tỉnh Lạng Sơn (tương truyền là nơi chầu hóa), ngoài ra còn có Đền tiên la ở Dốc Lã thuộc tỉnh Hưng Yên (là nơi chầu đóng quân) và Đền Tiên La (đền vọng) hay còn gọi là Đền Tám Gian tại đường Lê Lợi, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng (cũng là nơi di hài chầu trôi về, tại đây bà còn được tôn xưng với tên Chúa Bát Nàn, và còn rất nhiều đền khác trong tỉnh Thái Bình và nơi quê nhà của bà ở tỉnh Vĩnh Phúc. Ngày tiệc của Chầu Bát là ngày 17/3 âm lịch (là ngày chầu hóa).
----------------------------------------------------------------------bài viết : Duongminhduc
--------------------------------------------------------------------
Hát văn : Chầu Tám bát Nàn Trình bày : Đình Cương
--------------------------------------------------------------------
ban van nay tuyet
ReplyDeletemantico oi lam on ban co the cho minh biet ten nghe si hat van ban van Chau Bat va sdt dc ko minh muon lien he voi nghe si hat van nay .Minh cam on ban truoc nhe
ReplyDeletemình xin chia sẻ bản văn chầu bát nàn :
ReplyDeleteAi về tới tỉnh Thái Bình
Nhớ vào bái yết Động Đình đức Vua Cha
Ai về tới huyện Yên Hà
Nhớ vào bái yết Chầu Bà Bát ngàn tướng quân
Ngôi đền thờ đại tướng Đông nhung
Quê người ở trên bạch hạc trên cùng thượng nâu
Vào những năm trước đầu thế kỉ
Năm bốn ba khi trước công nguyên
Một người con gái ở hiền
Thượng Nâu trên Bạch Hạc tự nhiên kéo về
Chầu nặng lòng son chủ nhà nợ nước
Cùng Trưng Vương cất bước đứng lên
Phất cờ vung kiếm mở đường
Ra tay quét sạch những phường quan tham
Bỗng có cơn gió núi mưa ngàn
Ầm ầm binh mã kéo về đền Tiên La
Vào chùa lễ Phật di đà
Sử kinh binh pháp mượn đà láu lương
Nơi cửa Phật sớm tối đèn hương
Mưu gian chí lớn tìm đường cứu dân
Vào buổi sáng mùa xuân năm ấy
Năm Nhâm Dần ngày mười bẩy tháng ba
Đất nước nhà độc lập vẹn toàn
Trưng Vương xuống chiếu ra ban
Đông Nhung Đại Thắng Bát Ngàn là tên
Trẻ già trai gái không quên
Ba năm độc lập giang sơn thái hoà
Thuận thời thiên hạn xướng ca
Biên cương lại nổi can qua tức thời
Quân Tô Định ầm ầm kéo tới
Đát Giao Châu Chầu lại nổi binh đao
Vào một ngày tươi đẹp mùa xuân
Bỗng đâu quân mã hiện lại đem quân vây đồn
Đôi kiếm bạc tỏ lòng đại tướng
Bờ Sông Hồng Chầu Tám quyết tử một phen
day la van di thi
Deletethe ma kug doi di dog bog
Deletetoan lu ngu ca
ve nghe lai tich van chau bat di nhe
bài này rất hay
ReplyDeletesao bài hát đăng lên với bản văn lại không giống nhau vậy? như thế này thì biết thế nào mà học được. huhuhuhu CHO MÌNH SỐ DDTHOAIJ CỦA SOẠN GIẢ PHÚC YÊN VỚI BẠN MANTICO OI? bạn nào có số ddthoaij của VĂN CHUNG nghệ sĩ hát văn ko cho mình với? bạn tam phu cong đồng hát văn có hay ko? cho mình so dthoai mình hỏi tí. thank.
ReplyDeleteVăn về Chầu Bát ngài có mấy bài cơ mà. Hơn nữa khi hát thì không thể nào giống y hệt trong sách được. Còn có dị bản, hoặc cung văn thêm, sửa lời cho dễ hát hơn
ReplyDeletetrong hat van thi moi nguoi co cach hat khac nhau dua theo cac ban van duoc luu truyen . Nen ko co ban van chuan nao . Neu ban muon hoc theo cach hat cua nghe si nao thi nen tim hieu va ghi chep rieng /
ReplyDeleteVăn Chầu Bát hay thật , Cám ơn người đăng
ReplyDeleteMình mạn phép post lại bản văn "Chầu Tám Bát Nạn" mà bạn tamphu_congdong đã chép lên:
ReplyDeleteVĂN CHẦU BÁT
Ai về thăm tỉnh Thái Bình
Ghé thăm di tích Động Đình Vua Cha
Ai về thăm huyện Duyên Hà (nay là Hưng Hà)
Nhớ vào bái yết Chầu Bà Đông Nhung
Bát Nàn đại tướng Đông Nhung
Quê người Bạch Hạc trên vùng Phượng Lâu
Vào những năm nửa đầu thế kỷ
Năm bốn ba thủa trước công nguyên
Có người thiếu nữ thảo hiền
Phượng Lâu, Bạch Hạc tự nhiên kéo về
Nặng lòng son thù nhà nợ nước
Cùng Trưng Vương cất bước tiến lên
Phất cờ vung kiếm mở đường
Ra tay quét sạch những phường gian tham
Có phen gió núi mưa ngàn
Ầm ầm binh mã kéo về Tiên La
Vào chùa lễ Phật Di Đà
Sử kinh binh pháp thời đà náu nương
Nơi cửa Phật sớm tối đèn hương
Chí toan mưu lớn tìm đường cứu dân
Vào buổi sớm mùa xuân năm ấy
Quý Mão niên mười bảy tháng ba
Nghĩa quân đứng chật quanh bà
Đang nghe lời hịch truyền ra khắp thành
Quân Tô Định ầm ầm kéo tới
Bủa quân vây phơi phới cờ bay
Bốn bề khép chặt vòng vây
Lòng sâu kế hiểm ra tay hại người
Đức thánh bà không sa tay giặc
Hô nghĩa quân quyết chiến xông ra
Kiếm cung trận mạc xông pha
Trước đền nợ nước sau là hiếu trung
Kéo quân về tới ngã ba Nông
Bỗng đâu một dải lụa hồng tung bay
Giặc kéo lại bủa vây tám hướng
Gốc cây tùng đại tướng về tiên
Ngàn năm nhang khói lưu truyền
Hồn thiêng đã thác về đền Tiên La
Bốn phương thiện tín gần xa
Nhớ ngày mười bảy tháng ba tìm về
Ơn Tiên Thánh chở che trần thế
Đội ơn Người trời bể chẳng quên
Thỉnh mời Chầu giáng bản đền
Khuông phù đệ tử thiên niên thọ trường.
Con là con thíc Chầu nhất ý: Cái nhà Văn nó hát" Nước ta ta giữ ta có dành của ai..." "ha" lên một tiếng mà ghế Chầu rưng rưng! Phủ Triều linh từ!
ReplyDeletenha con khong duoc hau chau nua roi. cuoc song cua con da sang trang khac
ReplyDeletevan Chau Bat do Dinh? Cuong hat' la tuyet nhat
ReplyDeleteTheo Minh van chau bat chi co anh manh La hat co hon cua cau van
ReplyDeletemuon nghe van loi co chau bat thj nghe xuan dau
ReplyDelete