Văn CÔNG ĐỒNG
Trình bày : Khắc Tư - Lương trọng Quỳnh
Các vị thần khác của đạo Mẫu
Trong các đền thờ của Đạo Mẫu có nhiều vị thần được sắp xếp theo các thứ bậc. Đầu tiên là Ngọc Hoàng. Đây là vị thần tối cao và được đặt ở vị trí danh dự, nhưng lại ít được thờ cúng. Vị thần cao nhất của Đạo Mẫu là Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Các vị khác được đặt tại các ban thờ tam phủ hoặc tứ phủ. Các Chư Linh của ban Tứ Phủ được phân chia như dưới đây:
Bảo Dân Hộ Quốc Thánh Mẫu
Mẫu Âu Cơ (Thiên Phủ & Nhạc Phủ)
Mẫu Đệ Nhất (Thiên Phủ). Danh hiệu: Mẫu Liễu Hạnh
Mẫu Đệ Nhị (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Mẫu Thượng Ngàn
Mẫu Đệ Tam (Thoải Phủ). Danh hiệu: Mẫu Thoải
Mẫu Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Lê Mại Đại Vương
Phụ Vương Đại Thánh
Lạc Long Quân (Thoải Phủ)
Bát Hải Long Vương (Thoải Phủ). Danh hiệu: Vua Cha
Trần Triều Hiển Thánh
Đức Thánh Trần. Danh hiệu: Trần Quốc Tuấn (Trần Hưng Đạo - Tiết chế quốc công Hưng Đạo Đại vương)
Đệ Tam Ông Cửa Suốt - Con trai thứ ba của Hưng Đạo Vương
Đệ Nhất Vuong Cô - Con gái thứ nhất của Hưng Đạo Vương
Đệ Nhị Vương Cô - Con gái thứ hai của Hưng Đạo Vương
Đức Thánh Phạm Danh hiệu: Phạm Ngũ Lão - Con rể của Hưng Đạo Vương
Cô Bé Cửa Suốt -cháu gái của Hưng Đạo Vương
Cậu Bé Cửa Đông-cháu trai của Hưng Đạo Vương
Các Vị Chúa Mường
là các vị Chúa Bà chuyên về đáp giải bói bốc. Nếu chỉ tính ba vị Chúa Bói thì gọi là "Tam Toà Chúa Bói."
Chúa Đệ Nhất Tây Thiên(Thiên Phủ)&(Nhạc Phủ)
Chúa Đệ Nhị Nguyệt Hồ(Nhạc Phủ)
Chúa Đệ Tam Lâm Thao (Thoải Phủ)&(Nhạc Phủ)
Chúa Cà Phê(Địa Phủ)&(Nhạc Phủ)
Chúa Ngũ Hành Ngũ Phương(Nhạc Phủ)
Chúa Long Giao(Nhạc Phủ)
Chúa Thác Bờ (Thoải Phủ)&(Nhạc Phủ)
Chúa Mọi(Nhạc Phủ)
Ngũ Vị Tôn Quan
Trách nhiệm của ngũ vị này là giáng vào thanh đồng để bắt đầu "mở phủ" cho các giá đồng sau được theo vào người đồng.
Quan Đệ Nhất quyền cai Thiên Phủ trên trời, theo thần thoại là thần làm mưa làm gió, và cũng là Quan Lớn ở trong cung điện Ngọc Hoàng. Mặc bào mầu đỏ.
Quan Đệ Nhị (Quan Giám Sát) ngày cúng của Đức Giám Sát là Âm Lịch mùng Ba tháng Ba. Châu văn ràng: Quyền cai rừng núi Lâm Cung, lên rừng suống biển tâu về Bát Hải Long Vương. Lúc đánh trận cho nhà vua thánh, Ông Quan là vị giám sát trước để đánh thuận xông pha. Mặc bào mầu xanh lá cây. Lúc lên giá này, ông cầm khăn phủ diện để minh giám hoàn cảnh.
Quan Đệ Tam (Quan Tam Phủ) là con vua Bát Hải Long Vương, ra trận cầm đối đao vệ dân hộ quốc. Mặc bào mầu trắng. Lúc lên giá này, ông cầm đôi bạch kiếm đi xông pha quỉ thế tà giới.
Quan Đệ Tứ (Quan Khâm Sai) là một ông quan Địa Linh quyền cai đất bằng. Ông có trách nhiệm đi khâm sai các vùng các dân, giữ an lành của nước Việt. Mặc bào mầu vàng.
Quan Đệ Ngũ (Quan Tuần Tranh) là một ông Quan anh hùng hào kiệt có kể là tướng đi tuần ở Sông Tranh. Mặc bào mầu xanh biển. Lúc lên giá này, ông cầm cái thanh long đao to như của ông Quan Công của thời Tam Quốc.
Lục Phủ Tôn Ông
Đệ Nhất Vương Quan. Danh hiệu: Quan Điều Thất
Đệ Nhị Vương Quan. Danh hiệu: Quan Hoàng Triệu
Tứ Phủ Chầu Bà
Chầu Đệ Nhất (Thiên Phủ)
Chầu Đệ Nhị (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Ngôi Kiều Công Chúa
Chầu Đệ Tam (Thoải Phủ). Danh hiệu: Thuỷ Điện Công Chúa
Chầu Thác Bờ (Thoải Phủ & Nhạc Phủ) Có người hầu là giá thứ ba, tức là Chầu Đệ Tam, Bà chúa Thác Bờ
Chầu Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Chiêu Dung Công Chúa
Đình Cốc Thượng là nơi tôn thờ Chiêu Dung công chúa Lý Thị Ngọc Ba, đã có công với dân, với nước. Bà đã cùng Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa đánh tan quân xâm lược Nam Hán phương Bắc, đem lại thái bình cho dân tộc vào thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên (năm 40)
Chầu Năm (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Suối Lân Công Chúa
Chầu Ngũ Phương Có người hầu giá này thay vao Chầu Năm, tức là Chúa Ngũ Hành Ngũ Phương
Chầu Lục (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Lục Cung Công Chúa
Chầu Bẩy (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Tân La Công Chúa
Chầu Tám (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Nữ Tướng Bát Nàn
Bà họ Vũ, ở làng Phượng Lâu, huyện Kim Động, trấn Sơn Nam (nay thuộc tỉnh Hưng Yên). Thân phụ của bà là thầy thuốc làm nhiều việc phước đức. Bà nổi tiếng là phụ nữ xinh đẹp và giỏi võ nghệ.
Chầu Chín Cửu Tỉnh ở Bỉm Sơn Thanh Hoá
Chầu Mười(Nhạc Phủ). Danh hiệu: Nữ Tướng Đồng Mỏ Chi Lăng
Chầu Mười Một
Chầu Bé (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Bắc Lệ Công Chúa
Chầu Bà Ngũ Hành
Đệ Nhất Chầu Bà Kim Tinh Thần Nữ
Đệ Nhị Chầu Bà Mộc Tinh Thần Nữ
Đệ Tam Chầu Bà Thuỷ Tinh Thần Nữ
Đệ Tứ Chầu Bà Hoả Phong Thần Nữ
Đệ Ngũ Chầu Bà Thổ Đức Thần Nữ
Thập Vị Thủy Tế
Ông Hoàng Cả (Thiên Phủ). Danh hiệu: Ông Hoàng Quận/Lê Lợi
Ông Hoàng Đôi (Nhạc Phủ)
Ông Hoàng Bơ (Thoải Phủ)
Ông Hoàng Đệ Tứ (Địa Phủ). Danh hiệu: Ông Hoàng Khâm Sai
Ông Hoàng Năm
Ông Hoàng Sáu
Ông Hoàng Bảy (Nhạc Phủ). Danh hiệu: Ông Bảo Hà
Ông Hoàng Bát (Nhạc Phủ). Danh hiệu:Ông Bát Quốc, là một ông quan gốc người Hán đóng quân ở Lào Cai
Ông Hoàng Chín (Thiên Phủ). Danh hiệu: Ông Cờn Môn
Ông Chín Thượng(Nhạc Phủ)
Ông Hoàng Mười (Địa Phủ). Danh hiệu: Ông Nghệ An, có công chống giặc Thanh từ bên TQ
Tứ Phủ Tiên Cô
Cô Đệ Nhất Thượng Thiên (Thiên Phủ)
Cô Đệ Nhất Thượng Ngàn(Nhạc Phủ)
Cô Đôi Thượng(Nhạc Phủ)
Cô Đôi Cam Đường(Nhạc Phủ) quê cô ỏ Đình Bảng Bắc Ninh nhưng cô Hiển Thánh ở Cam Đường Lào Cai
Cô Bơ Hàn Sơn (Thoải Phủ) tức là Cô Ba Bông & Cô Ba Tây Hồ
Cô Tư (Địa Phủ)
Cô năm Suối Lân(Nhạc Phủ)
Cô sáu Sơn Trang(Nhạc Phủ)
Cô bảy Tiên la(Nhạc Phủ)
Cô Tám đồi chè(Nhạc Phủ) ở đền Phong Mục
Cô Chín Sòng Sơn(Thiên Phủ)
Cô Chín Thượng(Nhạc Phủ)
Cô Chín Thoải (Thoải Phủ)
Cô Mười Đồng Mỏ(Nhạc Phủ)
Cô Bé Đông Cuông(Nhạc Phủ)
Cô Bé Suối Ngang (Nhạc Phủ)
Cô Bé Thác Bờ (Thoải Phủ)
Cô Bé Thoải(Thoải Phủ)
Cô Bé Đen(Nhạc Phủ) tức là Cô Bé Sóc
Thập Vị Triều Cậu
Cậu Hoàng Cả (Thiên Phủ)
Cậu Hoàng Đôi (Nhạc Phủ)
Cậu Hoàng Bơ (Thoải Phủ)
Cậu Hoàng Bé(Nhạc Phủ)
Quan Ngũ Hổ
Đông Phương Giáp Ất Mộc Đức Thanh Hổ Thần Quan
Nam Phuong Bính Đinh Hoả Đức Xích Hổ Thần Quan
Trung Ương Mậu Kỷ Thổ Đức Hoàng Hổ Thần Quan
Tay Phuong Canh Thân Kim Đức Bạch Hổ Thần Quan
Bắc Phuong Nhâm Quý Thuỷ Đức Hắc Hổ Thần Quan
Ông Lốt
Thanh Xà Đại Tướng Quân
Bạch Xà Đại Tướng Quân
Giải thích về sự có mặt của cả nam thần lẫn nữ thần trong các vị thần của Đạo Mẫu, các nhà nghiên cứu [2]đã đưa ra giả thuyết rằng: Do xã hội Việt Nam cổ xưa theo chế độ mẫu hệ, nên phụ nữ có vị thế quan trọng trong xã hội. Tuy nhiên, người phụ nữ chỉ có được quyền lực khi họ đã kết hôn. Do đó, nam giới cũng được xem là có vai trò quan trọng trong cuộc sống, và họ cũng được thờ cúng.
lan dau tien trong cuoc doi cua minh duoc nghe mau de tu dia tien vuong mau lai la le mai dai vuong. lay mau van lay
ReplyDeleteXin hoi nguoi viet bai nay cai: Mau de tu Dia Phu cung la Mau de nhi Nhac phu sao ma viet nhu vay. Dung cung captri thuc 1 cach vo van nhu vay chu
ReplyDeletecon ca Co Bo nua. Co Ba Tay Ho khac han co ba Han Son luon. Chang lien quan gi den nhau ma dong nhat ho vao lam mot
ReplyDeleteTruoc khi noi dieu gi mong ban hay suy nghi, truoc khi noi hay uon luoi 7 lan cac cu day roi. Biet thi thua thot ma ko biet thi dua cot ma nghe. Ban noi lan dau tien trong doi ban duoc nghe mau de tu dia tien vuong mau la mau le mai dai vuong. Lan dau tien ban nghe do la vi ban chua di nhieu chua doc nhieu chua hoc hoi nhieu nen ban moi phat ngon nhu vay. Tam phu, Tu phu la nhu nao chac ban hieu chu. Tin nguong tu phu voi tien than chinh la tin nguong tam phu. Tam phu gom co: Thien, Dia, Thoai. cai quan ba vung chinh la Mau de nhat thien tien Cuu Trung Thien Thanh Van Cong Chua, Mau de nhi dia tien Lieu Hanh cong chua va Mau de tam thoai cung Xich Lan cong chua. Ve sau khi tu phu xuat hien thi co them mot phu tuong ung nua do la Nhac Phu ( vung rung nui ) va cai quan vung rung nui la Nhac tien thanh mau Le Mai dai vuong. Va neu de y khi thinh bong mau thuong co 2 cach thinh. Cach thu nhat do la: Mau de nhat cuu trung thien, mau de nhi dia tien, mau de tam thoai cung. Cach thu 2 la: mau de nhat Lieu Hanh cong chua, mau de nhi thuong ngan Le Mai Dai Vuong, mau de tam Xich Lan Long Nu ( tai vi sao lai thinh nhu vay boi vi theo quan niem tu tren xuong duoi thi dau tien la troi, sau do den nui, sau do den dat va sau cung la nuoc )
ReplyDeleteCon ve viec ban noi co Bo Han Son va Co Bo Tay Ho khac nhau. Ve ten goi thi khac nhau nhung ve ban chat thi la mot. Cung giong nhu mau Lieu Hanh o Phu Giay thi goi la Mau Phu Day, o Song Son thi goi la Mau Song, o Ho Tay thi goi la Mau Tay Ho nhung thuc chat deu la Quoc Mau Lieu Hanh.
Em đồng ý với ý kiến của bác Hoàng béo, nhưng về cô Ba thì bác đã nói chưa chính xác. cô Ba Bông, cô Ba Tây Hồ và cô Ba Hà Thành hoàn toàn khác nhau! Hehe
ReplyDeleteMinh khong biet la co bo ba bong co bo tay ho voi co bo ha thanh khac nhau nhu nao. Nhung ca ba co deu goi la Co Bo nhung do o cac dia diem khac nhau thi co nhung ten goi khac nhau. va chac ban anh quan co chut nham lan gi khong. Co Ba Ha Thanh thi cung la co Ba Tay Ho.
ReplyDeleteko đâu bạn, cô ba hà thành khác hoàn toàn cô ba tây hồ đấy. Mình đã được nghệ nhân hát văn Xuân Đậu nói về sự tích của ba cô này rùi, hoàn toàn khác nhau và cách hầu cũng khác nhau nữa. rất tiếc trí nhớ của mình hạn chế, nên ko nhớ rõ để kể lại cho các ban nghe. Hihi
ReplyDeleteBan ke su tich di. Cho moi nguoi duoc biet. Chu noi vay thi lay gi de kiem chung.
ReplyDeletehehe. mình đã nói là mình ko nhớ rùi mà.
ReplyDeletechỉ nhớ là khi cô ba Hà Thành về đồng thì cô mặc váy đầm, che ô, đi dạo phố. Hehe, các bạn thông cảm nha, mình ko nhớ nữa. hjjjjjjjjjjjj
Em nham roi do Anh Quan ah. Co bo Ha Thanh voi co Bo Tay Ho la mot. Khi co Bo Tay Ho ve dong co mac ao ba ba trang quan linh den, tay cam non la ( mot so cac cu dong cao nien ke lai ) nhung co Bo Tay Ho rat it khi hau.
ReplyDeleteđấy là cô ba tây hồ, còn cô ba hà thành thì mặc váy đầm mà. em ko nhầm đâu, Anh Xuân Đậu bảo thế đấy. Hehe
ReplyDeletenghe ban anh quan noi thay buon cuoi qua. Co bo mac ao dam. Co ve tan thoi nhi chac co bo ha thanh co tu thoi phap thuoc. Dong bong ha noi nguoi ta chang noi gi chang y kien gi. Sach vo cung chang thay noi den. Neu co co bo ha thanh mac dam nhu ban noi thi it nhat mot lan nao do duoc nhac den trong sach vo. Hoac it nhat duoc mot ai do dua len internet. Toi vao tim thong tin ve co Bo Ha Thanh chang thay co mot chut thong tin. Chi thay moi ban noi anh Xuan Dau noi vay. Ma anh Xuan Dau dau co o ha noi. Neu ma anh Xuan Dau noi thi phai nhieu nguoi biet sao chang thay thong tin gi vay. Toi thay ban Bao Hoang noi la chuan. Co bo han son co bo tay ho co bo ba bong la mot ma thoi. Vi thu bac deu la co Bo ca. Con ten goi thi la do gan voi tung dia danh. Tin nguong tu phu la tin nguong mo la tin nguong dan gian + ban sac tung vung mien do do co su khac biet doi chut. Nhung ve co ban ve ban chat la giong nhau.
ReplyDeleteanh em mình cùng tham gia một diễn đàn mà ở đây mục đích cao cả nhất là làm cho chúng ta có một kiến thức nhất định về Bốn phủ- một tín ngưỡng phát khởi trong dân gian, cách đây nhiều trăm năm, và phát triển theo đúng tư duy "phong phú, đa dạng, sáng tao, giàu bản sắc vùng miền" của dân tộc ta- ắt hẳn sẽ có những quan điểm, tư tưởng khác nhau ít nhiều. Các tranh luận cần phải có để bóc tách làm sáng tỏ tùng vấn đề nhưng thiết nghĩ tất cả những ý kiến tranh luận nhất thiết phải dựa trên tinh thần xây dựng. Tinh thần xây dựng ! Tôi mong muốn rằng tinh thần đoàn kết, thân hữu và chia sẻ sẽ được các bạn phát huy làm đẹp, làm giàu cho văn hoá nước nhà ngày càng thêm hưng thịnh.
ReplyDeleteec ec
ReplyDeleteđấy là hiểu bít của mình chỉ có thế thui.
ban tin cũng dc, ko tin cũng dc, có ai bắt bạn tin đâu.
Đầu năm nay, mình và một số anh chị em trong blog như chị Vân, chị Thanh, anh Đức Anh, anh Ngọc Lâm, anh Huy... đã có một chuyến đi về Thái Bình, cụ thể là đền Đồng Bằng và đền quan Đệ Nhị .
ReplyDeleteỞ đây, đã có một buổi nói chuyện về vui vẻ về nghệ thuật hát văn cũng như nghi thức hầu thánh trong tứ phủ. mình và mọi người đã được anh Xuân Đậu kể về sự tích và cách thức hầu của 3 cô, nếu bạn ko tin thì có thể hỏi các anh chị trong chuyến đi.
Mình cũng ko mún giải thích nhiều về chuyện này.
Chúc bạn sớm tìm được câu giải đáp hài lòng nhất
chú thích thêm:
ReplyDeleteXuân Đậu là thanh đồng thủ nhang đền quan đệ nhị thượng ngàn nha! tuy ko o Hà Nội nhưng rất hay đi hát ở trên Hà Nội. Bạn duc hien nên chú ý nha
ăn nói hàm hồ. cô bơ hà thành hay là cô ba gi gi đó đi chăng nữa nếu thuộc hệ thống tứ phủ cũng là tiên cô thứ 3 trong hàng tứ phủ thánh cô. Hệ thống tứ phủ đã rắc rối rùi bây giờ lại còn đẻ ra cô 3 hà thành mặc váy đầm nữa. Hay như blog có bài về đền đôi cô Yên Phụ đấy. sao về đền cô hầu cô như thế nào. nếu đưa thêm vào hàng tứ phủ thánh cô thì lên đến bao nhiêu cô. cô bơ hà thành và cô ba Tây Hồ là một mà thôi. nếu có cô ba hà thành khác sao không thấy các cụ đồng cao cả ở Hà thành hầu cô mà lại phải để về đền của thủ nhang xuân đậu mới dc hầu cô
ReplyDeleteSám hối các ngài cho con chửi bậy một cái, Em có lời XIN LỖI MỌI NGƯỜI trước nha, khi em commet xong thì dừng có ý kiến gj nha:
ReplyDeleteThằng nhãi ranh kia, mày bảo ai ăn nói hàm hồ, tổ sư bố mày ko bít dạy mày ak mà mày ăn nói như thế. tao đéo thèm nói với mày.
Mắt mày để trang trí hay sao mà mày ko đọc kĩ tao viết cái gì. Biết thì thưa thớt, ko bít dựa cột mà nghe cho rõ.
Xuân Đậu - thủ nhang đền quan giám sát, đi hát cho một đồng cựu ở phố cổ hà nội, chính đồng thầy này hầu giá cô ba hà thành mặc váy đầm, tay cầm ô, và chỉ có Xuân Đậu mới hát đúng theo văn cổ mà đồng cựu này yêu cầu. Và Xuân Đậu cũng nói rằng: đồng thầy này, hầu rất nhiều giá lạ mà chưa thấy có ai hầu.
nếu như ngày 10 tháng giêng vừa rùi, mày mà về sớm vào buổi chiều hôm đấy, cùng đi gặp anh Đậu với mọi người, nghe anh Đậu kể, thì mày còn loa lên cả làng trước tao, chứ chẳng phải để đến giờ phút này tao mới nói.
ĐỒ ĐIÊN
Bất cứ một sự việc gì thì đều cần phải có đa số thống nhất và cần có thời gian để khẳng đinh. Tin ngưỡng tứ phủ cũng vậy trải qua mấy trăm năm hình thành phát triển có sự dung nạp và loại trừ dần dần hình thành nên hệ thống tứ phủ như ngày nay. Với xuất phát điểm ban đầu việc thờ cúng và hầu bóng trong tín ngưỡng tứ phủ với một mục đích đó ca ngợi, tưởng nhớ các anh hùng, các bậc thánh có công với đất nước có công với nhân dân. Và với một mục đích nữa là mục đích tinh thần. Tín ngưỡng tứ phủ xuất hiện từ thời nhà Hậu Lê trong hoàn cảnh nước ta lúc đó loạn lạc đao tranh, nội chiến , hệ tư tưởng Phật – Nho – Đạo bị giảm sút, niền tin nhân dân không còn. Do đó khi tín ngưỡng tứ phủ ( đạo mẫu ) xuất hiện với hình ảnh Mẫu Liễu Hạnh đứng đầu như là một cứu cánh tinh thần là chỗ dựa tinh thần là nơi mà dân nhân ta gửi niềm tin vào đó. Ngày nay xã hội phát triển tín ngưỡng tứ phủ cũng phát triển và có nhiều biến tướng không còn được như thời điểm ban đầu, thêm vào đó thông tin đại chúng phát triển có nhiều thông tin. Đây cũng là một điểm thuận lợi để chúng ta tìm hiểu tuy nhiên vì là thông tin đại chúng phát triển, internet phát triển nên nhiều thông tin đưa lên chưa được kiểm chứng. Chúng ta thế hệ bây giờ đặc biệt là thanh niên ngày nay đều là những người có học có trình độ do đó việc tìm hiểu thông tin, và nhìn nhận một sự việc thì cần phải biết đánh giá đúng hay sai, hợp lý hay không hợp lý. Bạn nghe thông tin người ta nói mà chỉ là nghe một người và chưa có sự kiểm chứng về cô Ba Hà Thành mặc “ váy đầm và cầm ô” mà bạn không thấy sự vô lý ah. Từ váy đầm chỉ xuất hiện ở Việt Nam khi Pháp vào xâm lược và đây là sản phẩm của Phương Tây. Thời kỳ bấy giờ những quý bà mặc váy đầm của Phương tây được dân ta gọi là Me đầm . Một dân tộc có tinh thần tự tôn vào thời điểm lúc bấy giờ dân tộc ta không chấp nhận những sản phẩm như vậy và tín ngưỡng tứ phủ cũng vậy thôi một tín ngưỡng dân gian thuần việt thì không bao giờ có thể chấp nhận có một vị thánh như vậy. Tuy rằng trong quá trình phát triển tín ngưỡng tứ phủ cũng có sự cộng hưởng với một số tín ngưỡng khác , với Đạo giáo của Trung Hoa. Điển hình là hình tượng Vua Cha Ngọc Hoàng nhưng trong tín ngưỡng tứ phủ của chúng ta thì Vua Cha Ngọc Hoàng tuy là ở vị trí cao nhưng so với sự sung bái của nhân dân đối với các vị thánh bản địa là không bằng. Chúng ta là một nước mà có số các vị thần được thờ là khá là nhiều. Nhưng không phải ai cũng được đưa vào tứ phủ. Không phải cứ có người hầu, cứ có cung văn hát là được gọi là nằm trong tứ phủ. Ví dụ như hiện nay có rất nhiều vị thánh được các ông đồng bà đồng hầu thì cũng được coi là năm trong tứ phủ àh. Có ông đồng hầu Bà Chúa Kho thì Bà Chúa Kho cũng năm trong tứ phủ ah. Cài gì cũng cần phải có thời gian và được đa số ủng hộ.
ReplyDeleteXuân Đầu có là cung văn là thủ nhang thì cũng chỉ là một con người nói thực tế hơn chỉ là một con người dựa vào tín ngưỡng tứ phủ để kiếm tiền. Và Xuân Đậu cũng chưa phải là giỏi chưa phải là biết hết. Mà nếu có cô Ba Tây Hồ và được Xuân Đậu kể thì phải nhiều người biết đến chứ và người Hà Nội phải hầu. Cớ sao chẳng thấy ai nói đến. Đến ông Đức thủ nhang ở Phủ Tây Hồ, các cụ đồng cao niên ở Hà Nội chưa bao giờ nhắc đến, chưa bao giờ thấy sách vở nào nói đến, Lên internet tra cứu tìm kiếm cũng không thấy. Bạn là người có học tìm hiểu thì phải biết chọn lọc suy nghĩ chứ. Đâu cứ nghe một người nói rồi cho là chuẩn luôn.
Anh quan hay the hien minh co hoc di. Vay ban hay noi dong cuu do la ai. De moi nguoi kiem chung. Va ban dang ban van co Ba Ha Thanh ma ban noi la Xuan Dau hat chuan la co. Ma Theo ban mot ban van nhu nao duoc goi la van co. Da tranh luan thi hay dua ra cac dan chung nhung luan diem co tinh thuyet phuc di chu noi nhu vay thi ai chang noi duoc. Noi kieu vo thuong vo phat nhu the tre con no cung noi duoc.
ReplyDeleteTôi chỉ nói những gì mà mọi ng công nhận trong hệ thống tứ phủ nhất là hệ thống tứ phủ thánh cô, Anh Quân và các bạn có thể trở lên để xem lại. mong bạn Anh Quân đọc kĩ lại hộ mình, mình chưa hề nói chê bai bạn Anh Quân 1 câu nào
ReplyDeletegiu phep lich su trong cach viet comment cac ban nhe / neu ko blog se xoa comment cac ban bat cu luc nao / thank
ReplyDeleteTheo em thi` co Bo Han Son , co Bo Bong , co ba Tay Ho va` co ba Ha Thanh` la` 1 vi`e nghi~ la` do co giang' sinh vao` nhieu` noi va` nhieu` thoi` diem? khac nhau nen dan gian o? nhug~ vug` do' se~ gan' ten dia danh voi' co Bo ^^ ai dong` y' voi' em thi` do tay
ReplyDeleteCó tranh luận thế này mới có thêm kiến thức cả nhà nhỉ
ReplyDeleteVan hoa dac biet van hoa dan gian la vo cung tan khong ai dam noi la minh biet het biet tat va cai gi cung la dung. Do vay blog mong muon moi nguoi cung chung tay cung gop suc boi dap bo khuyet nhung kien thuc ma blog con thieu. Moi nguoi cung tranh luan de moi nguoi them hieu va dong thoi qua do cung thay duoc su da dang cua van hoa dan gian. Tuy vay tranh luan ko co nghia la cai nhau. Ai cung co quyen dua ra nhung y kien va bao luu nhung y kien nhung nhung y kien chung ta dua ra phai co co so, phai co tinh thuyet phuc. Vay kinh mong anh chi em cung toan the cac ban luon dong hanh cung blog, hay luon chung vai sat canh voi blog
ReplyDeletephu tran trieu con thieu
ReplyDeletetrong 4 phu khong co mau Au Co
ReplyDeleteTran Trieu Hien Thanh
ReplyDelete1_Duc Dai Vuong Hien Thanh_ Hieu : Hung Dao Dai Vuong (Kiep Bac Linh Tu)
Vuong Tu
2_Duc Ong De Nhat : Tran Quoc Nghien_Hieu : Hung Vu Vuong (Tran Song Cua Luc_Ben Doan_Ha Long)
3_Duc Ong De Tam : Tran Quoc Tang_Hieu : Hung Nhuong Vuong (Tran Song Cua Suot_Cua Ong_Quang Ninh)
Ngoai ra con 2 vi Vuong Tu khong co cong trang nen khong co den tho rieng la Hung Hien Vuong va Hung Tri Vuong
Vuong Nu
4_De nhat Vuong Co_Quyen Thanh Cong chua
5_De Nhi Vuong Co_Dai Hoang Cong Chua
Vuong Te
6_Duc Thanh Pham_Pham Ngu Lao
(Trong gia pha khong ghi ve Chau,theo minh thi khong co Co be va cau Be tran trieu.Den Tho Co be Cua Suot truoc day la Den tu phu_Hieu TIEN CO CUA SUOT)
Ban oi
ReplyDeleteCo cam Duong la Doi co Cam Duong,nhung Co thu 2 duoc hien thanh.Co la Nhan than,Nguyen tac Hau Co la Hau sau Co BE_vi vay ban dung sap xep thu tu nhu vay
trong 4phu co BO nam giu vai tro rat quan trong,
Co Doi Cam Duong chi la nhan than Hien thanh,nhung nguoi buon khan ao hau co thi se hau sau co be ban ah
cung nhu y kien tren voi hang Chau
ReplyDeletekhong co chau Thac bo
Chi co chua thac bo_ho mung ten huy la Dinh Thi Van
Chua' cung la nhan tha
theo dung le. xua thi hau sau chau be
vi Chau de Tu Kham sai Quyen cai tu phu,thu menh cai dong.Chau chi giang sau chau De Tam khong giang sau nhan Than la Chua
Dong bong hien la co qua nhieu bien chat,thuc hu,hu thuc lan lon ca eroi.Hy vong trang web nay chi la noi moi nguoi cung dong gop y kien,xay dung va khoi phuc lai nhung gi Vua,Mau da de lai
ReplyDeletedung la co 2 ban van noi ve Co Ba San Son va Co Ba Tay Ho.
ReplyDeletethong thuong chi hau o Phu Tay Ho thi se hau co Ba Tay Ho
Ve Dong co mac ao dai trang,doi xep do?,khong buoc net,di non thung...Vi Co cung la hien than cua Co Bo,co theo Mau ra Phu Tay Ho nen an mac theo nguoi kinh thanh bay gio
Ngoai phu Tay Ho ra,tat ca cac noi khac,ke ca nam trong Ha Noi cung it nguoi hau Co.Vi Co Ba Thuy Cung moi la thanh co co sac chi? trong tay.
Trung Quan
ReplyDeleteRất mong nhận nhiều ý kiến đóng góp của mọi người
ReplyDeleteBlog xin trân thành cảm ơn
the tom lai la zư lao
ReplyDeleteanh Hoàng ơi chính anh còn bảo mẫu đệ nhị địa tiên Liễu Hạnh công chúa cơ mà. Vậy bài viết này chính anh còn phản đối sao lai bảo là em koh biết gì? nếu như tác giả bài viết nói mẫu đệ tứ như vậy anh nghe xem có phải đã nhầm lẫn cơ bản rồi hay koh?
ReplyDeletecòn lại thì em xin kiếu nhà các anh trước khi phê phán 1 ai nên xem lại bản thân mình đã rồi hãy phê phán tác giả viết chẳng nên hồn lại đi nói 1 người chỉ ra lỗi sai. botay.com
Tác giả bài viết “ Các vị thần trong đạo Mẫu” có viết là:
ReplyDelete- Mẫu đệ nhất ( thiên phủ ) : danh hiệu – Mẫu Liễu Hạnh
- Mẫu đệ nhị ( nhạc phủ ): danh hiệu – Mẫu Thượng Ngàn
- Mẫu đệ tam ( thoải phủ ): danh hiệu – Mẫu Thoải
- Mẫu đệ tứ ( địa phủ ): danh hiệu – Lê Mại Đại Vương
Theo bản thân mình thì bài viết có chút nhầm lẫn:
• Thứ nhất: nếu chỉ nói Tam tòa thánh mẫu: gồm có Mẫu đệ nhất ( thiên phủ ) – Mẫu Liễu Hạnh , Mẫu đệ nhị ( nhạc phủ ) – Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu đệ tam ( thoải phủ ) – Mẫu thoải thì không có gì là nhầm lẫn hay sai. Bởi vì, hiện nay dựa vào hình dáng, sắc phục ở tượng tam tòa thánh mẫu trong các đền thì thường thấy Mẫu đệ nhất mầu đỏ , Mẫu đệ nhị mầu xanh , Mẫu đệ tam mầu trắng. Có thể có một số ý kiến cho rằng là Tam tòa thánh Mẫu phải là : Mẫu đệ nhất ( thiên phủ ) – Cửu trùng thiên Thanh Vân Công chúa, Mẫu đệ nhị ( địa phủ ) – Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng công chúa và Mẫu đệ tam ( thoải phủ ) - Xích Lân công chúa. Bởi vì, dựa trên các khoa cúng hay trên các bản văn công đồng đều có nói đến thứ tự khao thỉnh như vậy. Nhưng cũng có một sắp xếp về tam toa thánh mẫu dựa trên bản văn Tam Tòa Thánh Mẫu Văn như sau: Mẫu đệ nhất - Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng công chúa, Mẫu đệ nhị - Xích Lân công chúa, Mẫu đệ tam – Lê Mại Đại Vương
Xin được trích dẫn đoạn văn:
Ngày lành tiệc mở thung dung
Thỉnh chư tiên thánh công đồng đàn duyên
Thỉnh mời đệ nhất thiên tiên
Đệ nhị công chúa tự nhiên ngự về
Phủ Giầy Vân Cát thôn quê
Nghĩa Hưng Thiên Bản họ Lê cải Trần
………………………….........
Thỉnh mời Thủy tinh chúa tiên
Long vương thần nữ ngự đền thủy cung
Kính xuyên sớm kết loan phòng
………………………
Thỉnh mời Sơn Lâm chúa tiên
Vôn xưa sinh ở trên đền Đông Cuông
Hình dung nhan sắc khác thường
…………………………………
• Thứ hai: nếu viết về tứ vị Thánh Mẫu thì trật tự sắp xếp ở trên mà tác giả đề cập thì cũng có chút nhầm lẫn. Dựa vào các bài cung, các khoa cúng, dựa trên bản văn công đồng. Thì thứ tự sắp xếp tứ vị thánh mẫu như sau: Thiên Địa Thủy Nhạc ứng với Thanh Vân Công Chúa , Quỳnh Hoa Liễu Hạnh công chúa , Xích Lân công chúa, Thượng Ngàn Công Chúa
Xin trích dẫn đoan văn thỉnh trong các khoa lễ Thánh Mẫu
……………………
- Nhất tâm phụng thỉnh hoàng thiên diễn phái ngọc diệp quang, cự thượng giới chí tiên cung, tác nhân gian chi chúa tể. Cung thỉnh đệ nhất thiên tiên Cửu trung thiên Thanh Vân công chúa. Lục cung vương mẫu công chúa Ngọc bệ hạ.……
- Nhất tâm phụng thỉnh. Càn khôn vận tạo ly khảm giao tinh nhân lập nghĩa hưng thiên bản. Giáng sinh lê thị ấp cư thái địa linh. Đỉnh xuất trần gia trụ thế hưởng tam thập tuế dư, ……….. Cung thỉnh, Đệ nhị địa tiên thánh mẫu Quỳnh Hoa dung Liễu Hạnh công chúa, tặng phong chế thắng hòa diệu đại vương, tái cấp gia ban mã hoàng Bồ tát, tịnh cập địa tiên tùy tòng bộ chúng ……
- Nhất tâm phụng thỉnh động đình Thủy nữ đệ nhất Long cung hiển hiện hoàng ân, khôi khôi đại đức, biến hình biến tướng, phàm trần nhỡn nhục hạn chi ……….. Cung thỉnh! Đệ tam thủy tiên, đồng chung bạch ngọc Thủy tinh Xích Lân nữ công chúa tịnh cập tùy tùng bộ chúng.
- Nhất tâm phụng thỉnh anh minh mặc trắc thanh trược thú hề hiện đong hề tay hải chi mê, tận niệm cố quốc tha hương chi di lệ ….. Cung thỉnh! Đệ tứ nhạc tiên Thượng Ngàn công chúa – Lê Mại Đại Vương diệu tín thiền sư cao sơn thần nữ ………..
………………………………………………………………………………
@ bạn ẩn danh: xin lỗi bạn là ai vậy bạn viết bài ẩn danh nên mình không nhận ra được bạn là ai. Hi vọng lần sau comment bạn sẽ luu lại danh xưng
co nham khong ban Mau De nhi la Hien thanh o Song Son ma
ReplyDeleteBan van....
ngay lanh tiec mo thung dung
thinh moi tam toa tien thanh,hoi cong dong lai lang giang dan duyen
Thinh moi de nhat tien tien
Thanh Van Cong chua tu nhien ngu ve....
....................
Thinh moi de nhi chua tien
Von Xua hien thanh trong den Song Son
......................
Thinh moi de tam Chua tien
Xich Lan Long nu,ngu den Thuy Cung
......................
Phúc Yên: mời quý vị đọc lại bài viết: http://hatvanvn.blogspot.com/2010/12/so-luoc-ve-tin-nguong-tho-mau-va-tamtu.html
ReplyDeleteNói thẳng. Có đạo để tu. Các bậc thánh nhân ít i phân cao thấp. Tôi phát tam bồ đề, 1 lòng hướng thiện, chứng tâm. Như thế là ok. Các bạn thờ phụng các vị thánh thần nhưng ngay cả các thánh thần mình thời phụng vẫn mập mờ thì nói làm gì. Nếu k biết thì thôi khấn đơn giản con lậy tam tòa thánh mẫu. Thế là xong. Trước tới giờ có người nói tôi căn đồng căn số. Quan đệ tam thoải phủ. Hôm đấy gặp người xưng căn quan đức ông gò gì đó. Tôi cũng trả biết ntn, nhưng thấy vớ vẩn lên cãi lại. Lao vào. Đánh tôi, tôi đánh trả thế mà cưn đức ông phải chạy. Nhiều người nói tôi sẽ bị đầy nhưng hình như là mãi vẫn chưa bị đày. Khổ quá. Từ đấy mới hiểu từ " TÍN NGƯỠNG". Thầy phật trong tâm. Tâm chính trực trung niêm thì thần cũng phải phục
ReplyDeleteMà m.n ở đây đều giỏi. Cho tôi hỏi căn quan đức ông là căn gì? Căn bên trần triều hả? Lằng nhằng quá. Thánh thần phân lắm bậc. Nhưng theo tôi biết( đây là những gì tôi biết và nghĩ thôi) bên trần triều không trong thờ tứ phủ. Thế nên cũng khó mà nói là thánh nào cao hơn thánh nào. Tôi thờ cha, thờ mẹ. Trước hết, cha mẹ thân sinh tôi là cao nhất. Thánh mẫu tài giỏi, bách vị tôn quan tài giỏi nhưng cho tôi sinh mệnh là cha mẹ ruột tôi. Vì vậy thờ gia tiên nhà mình cho cẩn thận đi đã rồi mới nên thờ các thánh thần khác. Nếu tôi nói sai, hay nói phạm. Thầy nào cao tay muốn yểm hay phạt gì thì cứ phạt. Tâm sáng vạn vật bất xâm. Cho tên tuổi các thầy. Nguyễn Hoàng Giang. Sinh ngày 24.7.1995. Tại xã Hồng phong- nam sách- hải dương. Còn bây giờ lắm thầy quá. K dám tín thầy nào. Mấy thầy chỗ tôi còn ghen bóng ghen gió nói xấu nhau. Đúng là ghen vk ghen ck k = ghen đồng ghen bóng. Vớ vẩn. Tôi rất thích đạo mãu và tín nó. Đơn giản nó mang bản sắc đậm đà dân tộc. Bao nhiêu năm k phai mòn. Cũng tin 1 số người có khả năng tiên đoán hoặc phong thủy. Cũng tin có ma tà thần phật. Nhưng tôi cũng tin tất cả cái đấy đều từ mình mà ra. Khả năng siêu nhiên, giỏi thì trách nhiệm càng cao. Cứu nhân độ thế. Ngồi đây cãi nhau 3 chuyện tàm phào. 3 vị mẫu ấy chung quy cũng từng là người có công bảo dân hộ quốc nên đc thờ phung theo rục lệ uống nc nhớ nguồn. Xông ơn ông cha để lại. Chứ tên, chức vị, mấy cái truyền thuyết ấy quan trong với m.n thế à
ReplyDeleteAdidaphat.bạn nặc danh nói chuẩn.con cha con mẹ còn ko nắm bắt được thế kia thì hầu sao được cha mẹ,đồng mê bóng dại bây giờ nhiều vô kể.ko biết thì tìm hiểu,tìm rồi hãn lên tiếng,nói 1 câu phải chắc 1 câu,mơ mơ hồ hồ cũng lên sập nhẩy,lộc nhà ai nhà ấy hưởng.
ReplyDelete