Tín Ngưỡng Thờ Mẫu : Buôn bấc buôn dầu ( Dân ca quan họ Bắc Ninh )

01 December 2010

Buôn bấc buôn dầu ( Dân ca quan họ Bắc Ninh )

Buôn bấc buôn dầu

Dân ca quan họ Bắc Ninh

Trình bày : Đức Hiển

Buôn bấc buôn dầu
Buôn nhiễu đội đầu buôn nhẫn lồng tay.
Sầu về một tiết tháng giêng
May áo cổ kiềng người mặc cho ai?
Sầu về một tiết tháng hai
Bông chửa ra đài người đã hái hoa
Sầu về một tiết tháng ba
Mưa héo ruộng cà nắng cháy ruộng dưa
Sầu về một tiết tháng tư
Con mắt lừ đừ cơm chẳng buồn ăn
Sầu về một tiết tháng năm
Chưa đặt mình nằm gà gáy sang canh!

Lời bài hát :

(chị hai)

Buôn bấc í ơ cũng có a buôn dầu. Buôn nhiễu í ơ cũng có a đội đầu. Buôn i nhẫn ố là lồng tay. Chứ e sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên e phải đi tìm,(a2) mai có nhớ người lại sang chơi. (2)i í a là sầu về i.

(Anh hai)

Sầu về một tiết í ơ giêng ố là tháng giêng. May áo í ơ cũng có a cổ kiềng người mặc ố là cho ai chứ tôi sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên tôi phải đi tìm,(c2) mai có nhớ người lại sang chơi.(2) i í a là sầu về.

(Chị hai)

Sầu về một tiết í ơ hai ố là tháng hai. Bông i chửa í ơ cũng có a ra đài người i đã ố là hái hoa chứ em sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên em phải đi tìm, (a2)mai có nhớ người lại sang chơi. (2)i í a là sầu về.

(Anh hai)

Sầu về một tiết í ơ ba ố là tháng ba. Mưa héo í ơ cũng có a ruộng cà nắng i cháy ố là ruộng dưa chứ tôi sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên tôi phải đi tìm,(c2) mai có nhớ người lại sang chơi. (2)i í a là sầu về.

(c hai)

Sầu về một tiết í ơ tư ố là tháng tư. Con mắt í ơ cũng có a lư đừ cơm i chẳng ố là buồn ăn chứ em sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên em phải đi tìm, (a2)mai có nhớ người lại sang chơi. (2)i í a là sầu về.

A2 & C2/

Sầu về một tiết í ơ năm ố là tháng năm. Chưa đặt í ơ cũng có a mình nằm gà i gáy ố là sang canh chứ tôi(em) sầu về kìa còn như i. Nay có thương nên tôi phải đi tìm, mai có nhớ người lại sang chơi. i... í... a... là... sầu... về..

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)

Nam Mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát (3 lần) Thiên Thủ Thiên Nhãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà La Ni. Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị gia bà lô yết đế, thước bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da, án tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa. Nam mô tất kiết lật đỏa, y mông a rị gia, bà lô kiết đế thất phật ra lăng đà bà. Nam mô na ra cẩn trì hê rị, ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà tát đa[2]. na ma bà già, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê, rị đà dựng, cu lô cu lô yết mông, độ lô độ lô, phạt xà da đế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra, mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê di hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da, hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ, bồ đề dạ, bồ đà dạ, bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì, địa rị sắt ni na, ba dạ ma na ta bà ha. Tất bà dạ ta bà ha. Ma ha tất đà dạ ta bà ha. Tất đà dũ nghệ thất bàn ra dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì ta bà ha. Ma ra na ra ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da ta bà ha. Ta bà ma ha, a tất đà dạ ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ ta bà ha. Ba đà ma yết tất đà dạ ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ ta bà ha. Ma bà lị thắng kiết ra dạ, ta bà ha. Nam mô hắc ra đát na, đa ra dạ da. Nam mô a lị da bà lô kiết đế, thước bàn ra dạ ta bà ha. Án Tất Điện Đô Mạn Đa Ra. Bạt Đà Dạ, Ta Bà Ha.

Trong dòng tranh dân gian Hàng Trống có một bức tranh vô cùng nổi tiếng trong loại tranh thờ đó là "Ông Hoàng cầm quân".Bức tranh đã miêu tả một vị thánh đại diện cho một hàng trong Tứ Phủ đó là các Ông Hoàng hay Quan Hoàng.Cũng như hàng Quan Lớn ,các Ông Hoàng cũng đều là những hoàng tử hay danh tướng có tài giúp dân giúp nước nên được nhân dân thờ phụng . Hàng Ông Hoàng gồm:

01- Ông Hoàng Cả ( Thượng Thiên )

02- Ông Hoàng Đôi Thượng Ngàn ( Người Nùng )

03- Ông Hoàng Đôi ( Quan Lớn triệu Tường )

04- Ông Hoàng Bơ ( banr tich )

05- Ông Hoàng Bơ Bắc Quốc

06- Ông Hoàng Tư

07- Ông Hoàng Năm

08- Ông Hoàng Bảy ( Bảo Hà )

09- Ông Hoàng Bát

10- Ông Chín Cờn

11- Ông Hoàng Mười ( Nghệ An )

Tứ phủ Thánh Cô

Tứ Phủ Tiên Cô là một hàng gồm các cô tiên nàng theo hầu cận các Thánh Mẫu ,Chúa Mường ,Chầu Bà .Các Tiên Cô đều là những cô gái đoan trang ,gương liệt nữ ,cũng có công với giang sơn xã tắc nên được nhân dân suy tôn và lập đền thờ phụng .Tứ Phủ Tiên Cô gồm:

1 - Cô Nhất Thượng Thiên

2 - Cô Đôi Thượng Ngàn

3 - Cô Bơ ( Đền Hàn Sơn )

3 - Cô Tư Ỷ La

5 - Cô Năm Suối Lân

6 - Cô Sáu Sơn Trang

7 - Cô Bảy Kim Giao

8 - Cô Tám Đồi Chè

9 - Cô Chín Đền Sòng Sơn

10 - Cô Mười mỏ ba

11 - Cô bé Thượng ngàn ( cô bé Đông Cuông /Cô Bé Suối Ngang ( Hữu lũng ) / Cô bé Đèo Kẻng ( Thất Khê ) / Cô Bé Tân An ( Lào cai ) / Cô bé Cây xanh ( Bắc Giang ) / Cô bé Nguyệt hồ ( Bắc Giang ) / Cô bé Minh Lương ( Tuyên Quang ) / Cô bé Cây xanh ( Tuyên Quang ) / cô bé Thác Bờ ( hòa Bình ) / Cô bé Thoải phủ

Trong Đạo mẫu Tứ phủ , đây đó người ta còn nhắc tới Phủ Trần Triều , một phủ thuần túy mang tính chất nhân thần . Bởi thế cần xem xét Đức Thành Trần cùng với các thuộc hạ của Ông trong hệ thống điện thần Tứ phủ cùng như trong thực hành tín ngưỡng

Chư vị Trần Triều gồm :

1- Đức Thánh Ông Trần Triều ( Hưng Đạo Đại Vương )

2-Trần Quốc Tảng ( thờ Đền Cửa Ông - Quảng Ninh )

3 - Tướng Phạm Ngũ Lão ( con rể Trần Hưng Đạo / Thờ ở Đền Phủ Ủng )

4- Đệ Nhất Vương Cô ( Con gái lớn của Hưng Đạo Đại Vương )

5- Đệ Nhị Vương Cô ( Cô gái thứ )

6 - Ông Đệ Tam Cửa Suốt ( con trai thứ 3 của Hưng Đạo Đại Vương )

Thập Nhị Chầu bà

Tứ vị Thánh bà hay Tứ Vị Chầu Bà được coi là hóa thân phục vụ trực tiếp của Tứ Vị Thánh Mẫu . Tuy gọi là Tứ Vị Chầu Bà đại diện cho Tứ phủ , nhưng số lượng các vị thánh Chầu có thể tăng lên tới 12 ( 3x4 ) . Tuy nhiên trong số đó các Chầu bà từ Đệ Nhất tới Chầu Lục cùng Chầu bé thường hay giáng đồng , được biết đến rõ thần tích , có nơi thờ phụng riêng , còn các vị thánh khác ít giáng đồng và không mấy người biết tới .

1 - Chầu Đệ Nhất ( hóa thân thánh mẫu Thượng Thiên )

2 - Chầu Đệ Nhị ( bản tích )

3 - Chầu Đệ Tam ( hóa thân Mẫu Thoải )

4 - Chầu Đệ Tứ khâm sai Tứ phủ

5 - Chầu Ngũ thờ ở Suối Lân , Lạng Sơn

6 - Chầu Lục

7 - Chầu Bảy

8 - Chầu Bát thờ ở Tiên La Thái Bình

9 - Chầu Cửu ( Cửu Huyền Thiên Nữ - Bỉm sơn - Thanh Hóa )

10 - Chầu Mười ở Mỏ Ba ( Đồng Mỏ - Chi Lăng )

11 - Chầu ở Lào Cai

12 - Chầu bé ở Bắc Lệ

Trình đồng trong tín ngưỡng thờ TỨ PHỦ

Các ông đồng bà cốt giỏi về soi xét căn mạng Bốn phủ theo kinh nghiệm của chúng tô phải là người có căn giá Quan Lớn Tam phủ ( Bơ phủ). Bởi nhà ngài là cha cai bản mệnh của các thanh đồng - những người căn cao số nặng( Đây nói về người có khả năng soi xét), còn các căn giá khác ( Chúa Nguyệt, Ông Bẩy, Cô Chín) không thể làm được việc này, mà thông thường chỉ xem bói: nhà cửa, đất cát, mồ ả, gia sự… Nhiều nhà đồng hiện nay lại cho mình được lộc Ông Mười, Cô Đôi, Cô Bé…ngồi xem bói

( Đọc Thêm ....)

Tứ phủ Thánh cậu

Tứ phủ Thánh Cậu là những người chết trẻ , từ 1- 9 tuổi , hiển linh thành các bé Thánh . Người ta không biết rõ đầy đủ về 10 hay 12 vị thuộc hàng Cậu , họ là các phụ tá của các Ông Hoàng . Thường thì lần lên đồng nào cũng có giá Cậu bơ ( ba ) và Cậu bé . Đó là những giá đồng có tính cách phóng túng , nghịch ngợm , quần áo kỳ cục , lời nói ngọng ngịu của trẻ con , kèm theo các điệu múa lân hay múa hèo khá sôi nổi

Tứ phủ Thánh Cậu gồm có :

1. Cậu Hoàng Cả
2. Cậu Hoàng Đôi
3. Cậu Hoàng Bơ
4. Cậu Bé
- Cậu Bé Đồi Ngang ( Cậu Hoàng Quận )
- Cậu Bé Đồi Non

- Cậu Bé Cửa Đông

Ngoài ra ở mỗi bản đền lại có một cậu bé coi giữ gọi là cậu bé bản đền , trong đó thường hay ngự đồng như : Cậu Bé Phủ Bóng , Cậu Bé Đông Cuông ....